Eerste Wereldoorlog

1914-1918
Hoewel de Eerste Wereldoorlog aan het neutrale Nederland voorbij gaat, worden veel goederen schaars en wordt er zelfs honger geleden.

Nederland werd in de eerste bloedige oorlogsmaanden overspoeld door een miljoen Belgische vluchtelingen. Ongeveer honderdduizend daarvan bleven hangen. Rond 25.000 Belgen werden rond Amersfoort opgevangen.

Omdat de omliggende landen in oorlog waren, en de Noordzee niet veilig meer was voor civiele schepen, werd het voedsel schaars, en een bonnensysteem voor de voedseldistributie werd ingesteld. Een fout in de distributie leidde tot het zogenaamde aardappeloproer in Amsterdam in 1917: een voedseltransport dat voor het leger bestemd was, werd geplunderd.

In november 1918 riep Jelle Troelstra, de leider van de SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij) op tot een revolutie onder de arbeiders, maar dit mislukte.


Klik op de plaatjes om meer te weten te komen over een onderwerp of gebeurtenis uit deze periode.
       
Operatie- en collegezaal van de chirurgische kliniek van het Stads- en Academisch Ziekenhuis te Utrecht omstreeks 1910.
Toenemende specialisatie
Een pagina uit een brochure uit 1919 met uitleg hoe met petroleum de hoofdluis kon worden bestreden.
Het begin van het kruiswerk
Omslag van het gedenkboek, in 1962 uitgegeven ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het Groene Kruis te Enschede.
Het kruiswerk
Oorkonde van het 25-jarig bestaan van het Ziekenfonds Wormerveer, opgericht door een plaatselijke arts.
De opkomst van het ziekenfonds
Inenting tegen polio bij het Wit-Gele Kruis in het Zeeuwse Kloosterzande in 1957.
Epidemieën op de terugtocht
Piet van der Hem tekende in 1914 de aankomst van Belgische vluchtelingen in Roosendaal.
Belgische vluchtelingen
Amsterdamse Spaarndammerbuurt.
De Amsterdamse School
Het Rietveld-Schröderhuis (1924, tekening) in Utrecht.
Het ‘universele’ van De Stijl
De fabriek van Van Nelle in Rotterdam (1927-1929).
De Nieuwe Zakelijkheid
Bouwvakkers uit 1923.
Wonen volgens de wet
Met de komst van de stofzuiger voltrok zich een revolutie op huishoudelijk gebied (Apollo stofzuiger, 1923).
Gemak dient de mens
Wasles in de Tweede Openbare Huishoudschool in de Amsterdamse Elisabeth Wolffstraat.
Trage start van het beroepsonderwijs
Meetkundeles op de meisjes-HBS in Utrecht omstreeks 1925.
Hogere burgerschool (HBS)
Kleuterschooltje volgens de methode-Montessori in Den Bosch in 1932.
Kleuteronderwijs in de steigers
Ot en Sien.
Beeld en onderwijs
Machtsvertoon in 1911 op het Amsterdamse Kattenburg, een berucht rood nest.
Klassenjustitie of ordehandhaving
Drukte op een spoorwegovergang bij Utrecht, eind jaren twintig.
Volk mobiel
De stoomtram Bello van de Stoomtramwegmaatschappij Egmond-Alkmaar-Bergen die in 1901 werd opgericht. De foto dateert uit 1955, toen de dienst werd opgeheven.
Platteland onder stoom
Amsterdammers op het strand bij Oud-Valkeveen, een populaire badplaats voor dagjesmensen aan de Zuiderzee.
Dagtochtjes voor de gewone man
Arbeiders in textielstad Enschede op hun vrije zaterdagmiddag.
Tussen wel en niet op reis
Op de foto prinses Juliana, in september 1928 met andere studentes gefotografeerd in Leiden: korte rok en een pothoedje.
Korte rokken in de jaren twintig
Op de foto, uit ongeveer 1919, de familie Toonder op het strand van Scheveningen, de jongetjes gekleed in matrozenpakjes.
Badmode zonder (veel) bloot
De vrouw op het affiche draagt de dagelijkse kleding van de geëmancipeerde dame van omstreeks 1900: een eenvoudige rok met overhemdbloes.
Sportkleding
Kapitein Derk Harms Botje
Varende Voorvaderen II :: de familie Botje in beeld
Stuur een historische e-card!
Historische kerstkaarten
20 Eeuwen Nederland
Breitners Amsterdam
Piet van der Hem tekende in 1914 de aankomst van Belgische vluchtelingen in Roosendaal.
Verre van vredig…
Drukte op een spoorwegovergang bij Utrecht, eind jaren twintig.
Volk mobiel
De stoomtram Bello van de Stoomtramwegmaatschappij Egmond-Alkmaar-Bergen die in 1901 werd opgericht. De foto dateert uit 1955, toen de dienst werd opgeheven.
Platteland onder stoom
De fabriek van Van Nelle in Rotterdam (1927-1929).
De Nieuwe Zakelijkheid
Het Rietveld-Schröderhuis (1924, tekening) in Utrecht.
Het ‘universele’ van De Stijl
De stoomtram Bello van de Stoomtramwegmaatschappij Egmond-Alkmaar-Bergen die in 1901 werd opgericht. De foto dateert uit 1955, toen de dienst werd opgeheven.
Platteland onder stoom
Op de foto, uit ongeveer 1919, de familie Toonder op het strand van Scheveningen, de jongetjes gekleed in matrozenpakjes.
Badmode zonder (veel) bloot

uitvinder Simon Stevin

1612 - De trage manier van reizen was voor uitvinders reden op zoek te gaan naar snellere vervoermiddelen. Een van hen was de wiskundige en ingenieur Simon Stevin. Hij bouwde een zeilwagen waarmee hij in 1612 een proefrit maakte over het strand tussen Scheveningen en Petten. Het landschip deed er twee uur over, een gemiddelde snelheid dus van zo’n 35 km/h. Dat was ongehoord snel, maar toch kwam er weinig van de vinding terecht. Na een aantal ongelukken gaf Stevin zijn pogingen op.