Tweede Wereldoorlog

1940-1945
Het kleine en slecht bewapende Nederlandse leger staat machteloos tegenover de Duitse troepen wanneer deze, zonder voorafgaande oorlogsverklaring op 10 mei 1940 ons land binnenvallen.

Al snel na de invasie begon de Jodenvervolging. Aan het eind van de oorlog waren nog slechts 30.000 van de oorspronkelijke 140.000 Nederlandse Joden over.

Er werd 'Arbeitseinsatz' ingesteld, waarbij iedere man tussen 18 en 45 verplicht werd in de Duitse fabrieken te gaan werken. De winter van 1944 op 1945 was erg streng, en dit leidde tot hongertochten en mensen die stierven van honger, uitputting, kou of ziektes. Deze winter werd bekend als de Hongerwinter.

Op 5 mei 1945, na grote gealliëerde overwinningen in Duitsland en elders, gaven de resterende Duitse troepen in Nederland zich over in hotel De Wereld in Wageningen.


Klik op de plaatjes om meer te weten te komen over een onderwerp of gebeurtenis uit deze periode.
       
Oorkonde van het 25-jarig bestaan van het Ziekenfonds Wormerveer, opgericht door een plaatselijke arts.
De opkomst van het ziekenfonds
20 Eeuwen Nederland
Twentse paradox onderzocht
Twee inwoners van het Gelderse dorp Puiflijk versieren op 2 juni 1945 hun woonplaats.
Bevrijdingsfeesten
Die Nacht dateert al uit 1918-1919. Beckmann schilderde het naar aanleiding van de Eerste Wereldoorlog.
Duitse kunstenaars in ballingschap
Alleen na de Kristallnacht gingen de Nederlandse grenzen korte tijd open en werden 7.000 joodse vluchtelingen toegelaten.
Joden ontvluchten het derde rijk
Woonwagenbewoners in de jaren twintig in Utrecht.
Terugkeer van de zigeuners
Wederopbouwplannen ir. W.G. Witteveen (1940)
Discussies over de wederopbouw
Nergens was direct na de Tweede Wereldoorlog de behoefte aan woningen zo groot als in Rotterdam. Hier was de gehele binnenstad platgebombardeerd en 75.000 Rotterdammers waren dakloos geworden.
De jaren van opbouw
Een wraakactie op een gearresteerde NSB-er in Utrecht.
Trage berechting van de collaboratie
Grondwerkers leggen in 1943 sloten aan in de Noordoostpolder.
Inrichting van het nieuwe land
De vrouw op deze foto uit 1942 draagt een mantel van beddenlakens en een jurk die uit diverse couponnetjes is samengesteld.
Nood maakt vindingrijk
Mevrouw J. de Jong-Brouwer versierde de tailleband van haar feestrok met het notenschrift van het Wilhelmus. Copyrights foto: Verzetsmuseum Friesland.
Nationale feestrok
De montycoat, een camelkleurige houtje-touwtjejas met capuchon, genoemd naar de Britse veldmaarschalk Bernard Montgomery (prinsesjes Irene, Christine, Beatrix en Margriet, 1952).
De kleding van de overwinnaars
We leven nog :: De stemming in bezet Nederland.
We leven nog
Soekarno spreekt tot de afgevaardigden tijdens een zitting van het Indonesische voorlopige parlement, de K.N.I. Poesat (1947)
Indonesië onafhankelijk
Twee inwoners van het Gelderse dorp Puiflijk versieren op 2 juni 1945 hun woonplaats.
Nederlandse filmpjes uit de oorlog gezocht
Nieuwjaarsboodschap van minister Meynen
Nieuwjaarswensen van Polygoon
Voorlopige identiteitskaart van Dhr H. v.d. Berg, één van de weinige teruggekeerden.
Uniek oorlogsfilmpje ontdekt in Putten
De voormalige pastorie Villa Bouchina aan de Dominee van Dijkweg 13 te Doetinchem.
De joden van Villa Bouchina
Op 22 februari 1944 werd de Nijmeegse binnenstad door een vergissingsbombardement van de geallieerden totaal vernietigd. 800 Mensen vonden de dood.
Bommen op ons huis
Kamp Amersfoort was een zogenaamd Polizeiliches Durchgangslager (doorgangskamp), feitelijk een gevangenis van de Sicherheitsdienst.
Kamp Amersfoort in bezettingstijd
Op 8 december 1944, midden in de hongerwinter, ging de eerste productie ‘Wij lopen door
Theater in de Tweede Wereldoorlog
20 Eeuwen Nederland
Van onmacht naar kracht
Gevangen in het Oranjehotel
Gevangen in het Oranjehotel
De voormalige Tielse Zandweg (nu Wilhelmina- dreef)
Massagraf Poolse soldaten ontdekt
Foto's van Anne Frank
Foto's van Anne Frank
Batterij Westduin in 1950
Haagse bunkers open voor publiek
Oorlog in het themapark
Oorlog in het themapark
Hongerwinter
Hongerwinter
Verzoekschrift van een joodse veteraan die in de Meidagen van 1940 zijn rechterbeen verloor op de Grebbeberg.
NIOD zet Duitse archieven op internet
Bernhard schreef Hitler brieven...
Bernhard schreef Hitler brieven
Oostfrontvrijwilligers in WO II
Oostfrontvrijwilligers in WO II
Willem Willing (gestorven in 1944 in Auschwitz)
Afdrukken van indrukken
Anne Frank
Wisselend Perspectief: 60 jaar denken over de Tweede Wereldoorlog
Expositie 'Licht in het Donker: het Philips-Kommando in Kamp Vught'
Licht in het donker
Een lang gevecht
Een lang gevecht
De tewaterlating van de O-16
De ondergang van de O-16
20 Eeuwen Nederland
Arnhem, Walcheren en de Ardennen
Grondwerkers leggen in 1943 sloten aan in de Noordoostpolder.
Inrichting van het nieuwe land
Omkijken met verbazing
Met verbazing omkijken

open inrichting

1849 - Te Santpoort wordt de eerste open psychiatrische inrichting van Nederland geopend: geen tralies meer voor de ramen, nauwelijks nog isoleercellen. In plaats daarvan open ramen en lage muren, om de patiënten te laten genieten van de natuur.