Bouwexplosie na 1945

Het kantoor van Nationale Nederlanden.
[klik voor vergroting]
Na de Tweede Wereldoorlog begon het herstel van wegen, havens en industrie; daarna volgde de woningbouw.

Omdat er voor deze bouwexplosie te weinig geschoolde vaklieden waren, zocht men de oplossing in standaardelementen en systeembouw. Het ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting gaf zelfs subsidie aan de industrie, voor het ontwikkelen van prefab.

Veel architecten hadden daar vóór de oorlog al van gedroomd, maar systeembouw was toen nog niet concurrerend.

Nu werd ze in snel tempo werkelijkheid. Vooral in de jaren zestig verrezen op deze wijze grote aantallen hoogbouwflats.

In de nieuwe stedenbouwkundige ontwikkeling ontstond een scheiding tussen wonen en werken. Het toegenomen autoverkeer kreeg grote invloed op de stedenbouw. Oude binnensteden gingen vaak drastisch op de schop en sinds de jaren 1990 worden nieuwe kantorencomplexen soms over autowegen heen gebouwd.

Aan de bouwexplosie is nog steeds geen einde gekomen. Sinds eind jaren vijftig kwamen geprefabriceerde bouwelementen van beton en ander materiaal in rap tempo uit de fabriek.

Omdat beton als buitenmuur nogal kaal werd gevonden, kreeg het aanvankelijk een buitenschil van baksteen. In de jaren zestig werd daar steeds vaker van afgeweken.

Soms gebruikte de architect de sporen van de bekisting zelfs als decoratief middel. Het beton vertoonde dan de afdrukken, met nerven en al, van de ruwe planken waarin het was uitgehard.

Vooral in de laatste decennia van de 20ste eeuw nam het gebruik toe van hightechmethoden en -materialen als vliesgevels, fiberglas en ophangconstructies met kabels, niet alleen om praktische redenen, maar ook uit esthetische overwegingen.

Op de foto een technologisch hoogstandje was de bouw van het kantoor van Nationale Nederlanden.

congres in Zwitserland

1928 - Ontstaan van Congrès Internationaux d’Architecture Moderne (CIAM) tijdens een internationale bijeenkomst van voornamelijk architecten op een kasteel in het Zwitserse La Sarraz. Initiatiefneemster Hélene de Mandrot wil architecten uit verschillende landen met elkaar laten discussiëren over stedenbouw, standaardisatie van de bouw en de invloed van de techniek. Uit Nederland zijn Berlage, Rietveld en Mart Stam aanwezig.

Relevante tijdvakken