Sommigen meenden dat de lucht verpest was door giftige deeltjes; anderen beweerden dat de joden het water hadden vergiftigd. Voor de geestelijkheid was er geen twijfel: de pest was een straf voor het zondige gedrag van de mensheid. Naar schatting is tussen 1347 en 1350 in sommige delen van Europa ongeveer een derde van de bevolking door de pest weggevaagd.

De Lage Landen kwamen er verhoudingsgewijs goed van af. De laatste keer dat de Nederlanden door een pestepidemie werden getroffen, was in het laatste kwart van de 17de eeuw. Te zien: een pestslachtoffer, in 1682 geschilderd door Th. G. van der Schuer.