Verstoken van deskundige medische hulp en in het duister tastend over de oorzaken van hun kwalen, wendden veel middeleeuwers zich in tijden van ziekte tot de heiligen.

Die hadden immers op aarde een voorbeeldig leven geleid en om die reden een bijzondere plaats in de hemel gekregen, dichtbij God en Maria. Zodoende konden ze de Almachtige misschien vermurwen de zieke van zijn lijden te verlossen.

 

Sommige heiligen waren zelfs in bepaalde ziekten gespecialiseerd. Zo werd de heilige Agatha aangeroepen bij pijn in de borst. Zij was omwille van het geloof de marteldood gestorven, waarbij haar beide borsten waren afgesneden. De heilige Appolonia, eveneens een martelares, kon helpen bij kiespijn omdat haar beulen haar indertijd de tanden hadden uitgetrokken.

Sommige heiligen waren van een allerlei markten thuis. Sint Cornelis bijvoorbeeld was zo’n generalist; hij werd aangeroepen bij stuipen, hoofdzeer, vallende ziekte, krampen, jicht, reuma en kinkhoest. Op de afbeelding de marteldood van de heilige Lucia, omstreeks 1500 geschilderd door de Meester van de Kruisafname.

Volgens het verhaal werden haar daarbij onder meer de ogen uitgestoken. Om die reden werd zij vooral door ooglijders aangeroepen.