Kritiek Tweede Kamer om mensenrechten in Rusland

Heeft premier Jan Peter Balkenende tijdens zijn bezoek aan Rusland deze week zijn zorgen over de mensenrechten afdoende aan de orde gesteld of niet?

Minister Maxime Verhagen (Buitenlandse Zaken) stelt van wel maar vooral de PvdA en D66 vinden de inzet van Balkenende teleurstellend.

Dat bleek woensdag tijdens de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer. PvdA-Kamerlid Martijn van Dam en D66-Kamerlid Alexander Pechtold ergerden zich dat vooral de handelsbelangen in Rusland breed waren uitgemeten. Publieke aandacht voor mensenrechten ontbrak in hun ogen, terwijl Verhagen net zijn mensenrechtenstrategie had gelanceerd.

Van Dam en Pechtold wezen erop dat het slecht gaat met de mensenrechten in Rusland. De oppositie wordt onderdrukt, er is geen vrijheid van meningsuiting en van vergadering, de rechtsgang is niet onafhankelijk, homoseksuelen worden onderdrukt en dan zijn er ook nog de misdaden in Tsjetsjenië. Een uitgelezen kans volgens hen voor Balkenende om dit aan de kaak te stellen.

Volgens Verhagen heeft de premier deze zaken "zeer nadrukkelijk" aan de orde gesteld in zijn gesprek met de Russische president Vladimir Poetin en premier Viktor Zoebkov. Verhagen benadrukte dat het maar weinig voorkomt dat een premier van een land hierover een gesprek voert met Poetin.

Balkenende bevestigde woensdag tijdens een schorsing van het debat vanuit Moskou dat hij in Rusland de mensenrechten uitgebreid aan de orde heeft gesteld. Een dag eerder had hij evenwel al gezegd dat de mensenrechten "in algemene zin" waren besproken met Poetin. Verder voerde de premier overleg met niet-gouvernementele organisaties en activisten over dit thema.

Verhagen zei dat Balkenende ook publiekelijk zijn zorgen heeft geuit. Maar volgens Van Dam en Pechtold komt het woord mensenrechten slechts één keer voor in zijn speech voor studenten. Van Dam vindt dat Balkenende een kans liet liggen. "Publiekelijk is het thema nauwelijks aan de orde gesteld. En juist dan is het effect veel groter dan dit achter dikke muren in het Kremlin te bespreken", zei Van Dam.

Ook Pechtold noemt het een gemiste kans. "De premier had in ieder geval voorbeelden moeten noemen."

Verder wilden het CDA, PvdA en de VVD dat Verhagen de Olympische Spelen - volgend jaar in China - aangrijpt om de schendingen van de mensenrechten door China of dankzij China hoog op de agenda te zetten. De PvdA pleitte voor een mensenrechtenmarathon en de VVD voor een rondetafelconferentie, zonder de Spelen te willen politiseren.

Ook de mogelijke komst van de omstreden Zimbabwaanse president Mugabe naar de EU-Afrika-top in Lissabon zit de Kamer dwars. De VVD wil dat hij niet komt. Het CDA vindt dat het kabinet er alles aan moet doen om te voorkomen dat de dictator komt. En mocht dat toch het geval zijn, dan moet Nederland een vlammend betoog houden ter ondersteuning van de onderdrukte oppositie en bevolking in Zimbabwe, aldus CDA-Kamerlid Karien van Gennip.

(Bron: ANP)