Overlijden Hugo Claus verlies voor literaire wereld

"Ik heb een vriend verloren en de literaire wereld een grootheid".

Dat was de reactie van bevriende schrijver Harry Mulisch op het overlijden van de 78-jarige Hugo Claus.

De schrijver, dichter, toneelschrijver, vertaler, scenarist en schilder overleed woensdagmiddag in het Antwerpse Middelheim-ziekenhuis, maakte uitgeverij De Bezige Bij bekend. Claus leed aan de ziekte van Alzheimer en had om euthanasie gevraagd.

De literaire duizendpoot laat een indrukwekkend oeuvre na. Hij schreef ruim vijftien romans, vijf verhalenbundels, vijf novellen, bijna zeventig gedichtenbundels, ongeveer vijftig toneelstukken en zes filmscenario's. Daarnaast verscheen het werk van Claus in vele talen. Hij kreeg talrijke literaire prijzen, waaronder in 1996 de Prijs der Nederlandse Letteren.

Het Verdriet van België wordt als een van de belangrijkste werken van Claus gezien. Voor zijn debuutroman De metsiers (1950) kreeg hij de Leo J. Krijnprijs. Ook nam hij actief deel aan de vooruitstrevende CoBrA-beweging en was hij een van de oprichters van het Vlaamse avantgardetijdschrift Tijd en Mens.

De laatste jaren was Claus voornamelijk bezig met schilderen. Twee jaar geleden was een overzichtstentoonstelling van zijn werk te bezichtigen in het CoBrA Museum in Amstelveen.

Bevriende collega Remco Campert noemde het overlijden van Claus een groot verlies. "Hij deed zo veel. Toneel, films, romans, poëzie...echt prachtige poëzie. Alles van Claus is prachtig", aldus de schrijver. Hij noemt Claus "de grootste schrijver van mijn generatie. Ik bewonderde hem."

Volgens Henk Kraaima, directeur van de CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) hoort Claus bij de absolute top van de Nederlandstalige literatuur van na de Tweede Wereldoorlog. De Belgische Claus werd jarenlang genoemd als kandidaat voor de Nobelprijs voor Literatuur. "Voor een Vlaming zegt dat wel iets over zijn positie", aldus Kraaima.

De dood van de schrijver bracht dan ook een schok teweeg in België. De Vlaamse minister van Cultuur Bert Anciaux vindt Claus "de absolute top. Voor mij is hij de beste dichter aller tijden." De Nederlandse minister van Cultuur Ronald Plasterk reageerde niet op het overlijden van de schrijver.

Scheidend Belgisch premier Guy Verhofstadt noemde Claus "de meester". Volgens de bijna oud-premier is hij "als een grote gloeiende ster van ons heengegaan, precies op tijd, precies vooraleer hij tot een plomt zwart gat zou zijn ineengeklapt. Het ga je goed in de nieuwe wereld, in de schoot van de lieve dood."

Hugo Brems, hoogleraar Nederlandse Literatuur aan de Katholieke Universiteit Leuven, herinnert zich Claus vooral als dichter. Brems roemt de taalkracht, stijl en formuleringen van Claus, wiens poëzie de "eeuwen zal trotseren".

Oud-hoofdredacteur van de krant De Morgen en huidig journalist bij persbureau Belga, Paul Goossens, vindt Claus "een man die veel schreef, maar van weinig woorden." Hij denkt in dankbare herinnering terug aan een "uitzonderlijke man".

Zangeres Liebeth List prijst de schrijver als een "groot, aimabel mens". List herinnert hem als "lieve, hoffelijke, charmante, goedlachse man". Daarnaast spreekt ze vol lof over zijn humor en wijze woorden. "Hij was een leermeester voor me."

Ook actrice Willeke van Ammelrooy denkt met warme gevoelens aan de schrijver terug. "Alle fantastische mensen zouden moeten blijven leven. Maar ja, dat kan niet hè".

(Bron: ANP)