'Tsvangirai wint eindelijk'

De meerderheid van de Zimbabwanen weten wie het land beter kan leiden. Ze hebben het dan over ABM, Iedereen Behalve Mugabe.

Maar de grootste kanshebber is ex-vakbondsman Morgan Tsvangirai die ondanks intimidatie en geknoei met verkiezingen het regime van Mugabe langs democratische weg onvermoeibaar aan de kaak heeft gesteld. Zijn partij is ervan overtuigd dat hij zaterdag tot president is gekozen en Mugabe aflost.

Tsvangirai was het eerste kind van een arm echtpaar in Gutu in het midden van toenmalig Southern Rhodesia. De armoede dwong Tsvangirai op zijn zestiende van school af te gaan zonder diploma's. Hij moest voor het sterk uitdijende straatarme gezin - het zou negen kinderen tellen - in een nikkelmijn geld gaan verdienen. In de mijnen ontpopte Tsvangirai zich via de vakbond tot een begaafd spreker en kundig vakbondsman.

In 1988 werd hij gekozen tot secretaris-generaal van het Zimbabwe Congres van Vakbonden (ZCTU). Tsvangirai smeedde van deze aan het regime van Robert Mugabe gelieerde vakfederatie een belangrijk instrument voor oppositie tegen de autoritaire heerser.

De ZCTU organiseerde onder Tsvangirai de eerste algemene stakingen tegen het regime. De bond zou voorts een sleutelrol vervullen bij de oprichting van de Beweging voor Democratische Verandering (MDC) in september 1999, de belangrijkste oppositiepartij tegen Mugabe's ZANU-PF-apparaat.

Eén van de stakingen dwong Mugabe in 1997 af te zien van zijn plan om met een nieuwe belasting ex-guerrilleros uit de strijd tegen het blanke minderheidsregime van Ian Smith (1965-1979) een extraatje te geven. Dat leidde tot een moordaanslag op het leven van Tsvangirai. Een groep mannen drong zijn kantoor op de tiende etage binnen en probeerden hem het raam uit te gooien.

In tegenstelling tot de huidige politieke elite van het land, nam Tsvangirai niet deel aan de guerrillastrijd tegen Ian Smiths regime in Rhodesië. Daarmee vertegenwoordigt hij een nieuwe generatie politici in Zimbabwe.

Maar de voorspoedige bestorming van de vesting-Mugabe stagneerde de afgelopen jaren geregeld. Tsvangirai werd herhaaldelijk gevangen gezet en mishandeld. Bovendien kookte Mugabe telkens de verkiezingsuitslagen voor, bijgestaan door knokploegen en zijn kameraden uit de strijd van weleer die nu onder meer de strijdkrachten domineren. Maar Tsvangirai heeft niet enkel Mugabes kliek te duchten.

Tsvangirai geldt als een groot redenaar, maar een zonder veel politieke ideeën. Naaste medewerkers hebben hem besluiteloos genoemd. Ontevredenheid over de goedlachse maar onzekere Tsvangirai leidde in 2005 zelfs tot een splitsing binnen de MDC. De beweging lijkt zich met de verkiezingen van zaterdag te herstellen van die enorme tegenslag. Maar of Tsvangirai er nu in het zicht van de haven meer ideeën, inzicht en zelfvertrouwen aan heeft overgehouden, moet blijken wanneer hij eindelijk de oppositie verruilt voor de regering.

Tsvangirai is sinds 1978 gehuwd met Susan Nyaradzo. Het echtpaar heeft zeven kinderen.

(Bron: ANP)