Myanmar, verarmd in generaalshanden

Myanmar, vroeger bekend als Birma, is een van de armste landen van Azië. De natie telt ongeveer vijftig miljoen inwoners, die al sinds 1962 zuchten onder het juk van militaire machthebbers.

Myanmar is overwegend boeddistisch en etnisch zeer divers. De Bamar - ook Birmezen genoemd - vormen de grootste groep.

Het land is een van de grootste exporteurs van teakhout en is een grote speler op de wereldmarkt voor (half)edelstenen en parels.

De officiële naam is Unie van Myanmar. Het land staat onder leiding van de bejaarde generaal Than Shwe. Na de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië in 1948 heette het land lange tijd Birma, maarin 1989 maakten de generaals daar een einde aan. Birma werd Myanmar en de toenmalige hoofdstad Rangoon werd Yangon. De naamswijziging wordt niet door iedereen erkend, zeker niet door de politieke oppositie. De Verenigde Naties gebruiken wel Myanmar.

Naw Pyi Taw werd in november 2005 geopend en in gebruik genomen als de nieuwe hoofdstad, mogelijk uit angst voor een buitenlandse (Amerikaanse) interventie. Yangon zou veel kwetsbaarder zijn voor een aanval dan de nieuwe afgelegen stad. Het zijn ook vooral de militaire machthebbers en de ambtenaren op ministeries die er wonen. Wegens gebrek aan enige faciliteiten verblijven hun familieleden vrijwel allemaal in Yangon.

De nieuwe hoofdstad heeft nauwelijks winkels of uitgaansgelegenheden. Ook scholen zijn er niet gebouwd. Mobiel telefoonverkeer is er verboden "uit veiligheidsoverwegingen" en ambtenaren moeten in woonblokken een telefoonlijn delen. Het rioleringssysteem zou nauwelijks werken. Voor zover bekend heeft nog geen enkel bevriend land zijn ambassade of consulaat verhuisd.

Overigens hebben niet veel landen een ambassade of consulaat in het militair geleide land. Ook Nederland heeft er geen vertegenwoordiging.

Tussen 1948 en 1962 beleefde het land een periode van democratie, maar generaal Ne Win, die in 2002 overleed, vestigde daarna een stevige junta waaraan hij zelf circa een kwart eeuw leiding gaf. Het duurde tot 1988 voordat er echt sprake was van volksverzet tegen de junta. Die sloeg de opstand overigens hard neer, met duizenden doden als gevolg. De machthebbers beloofden wel democratisering en in mei 1990 vonden voor het eerst in dertig jaar verkiezingen plaats.

De Nationale Liga voor Democratie (NLD) van de charismatische oppositieleidster Aung Dan Suu Kyi won 392 van de 489 beschikbare parlementszetels, maar de junta accepteerde de uitslag niet en regeerde gewoon verder. Er kwamen beloftes over democratisering en verruiming van burgerlijke vrijheden, maar in de praktijk gebeurde er niks. Aung San Suu Kyi, die in 1991 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg, werd buitenspel gezet door haar goeddeels in detentie te houden, vooral in de vorm van huisarrest.

Na een opstand in september 2007, die hardhandig werd neergeslagen, opende het generaalsregime de dialoog met Aung San Suu Kyi. Die leverde weinig tot niets op en de politica blijft onder huisarrest staan. De junta zegt een routekaart naar democratie te hebben opgesteld, maar deskundigen en de oppositie doen het voornemen af als een schijnvertoning.

(Bron: ANP)