Onafhankelijk worden gaat lastig

De afvallige Georgische regio's Abchazië en Zuid-Ossetië hebben zichzelf onafhankelijk verklaard. Rusland erkende de onafhankelijkheid van deze 'staten' dinsdag. Onafhankelijkheid bereiken volgens de spelregels van het internationaal recht ligt moeilijker.

Onafhankelijkheid kan op twee manieren worden verkregen, licht André de Hoogh, hoofddocent internationaal recht aan de Rijksuniversiteit Groningen toe. Een bevolkingsgroep kan zich met militair ingrijpen afscheiden van de originele staat. Daarna kan het zich onafhankelijk verklaren.

De andere optie is lastiger, stelt De Hoogh. Bevolkingsgroepen moeten dan gebruik maken van het recht op zelfbeschikking, dat na 1945 is ingesteld. "Dat kan gelden bij een koloniale overheersing, vreemde bezetting of een racistisch regime."

Georgië en Rusland proberen beide aan te tonen dat er sprake is van het laatste. De Russen verwijten de Georgiërs genocide op de Zuid-Osseten, Tbilisi stelt dat de Russen de territoriale integriteit niet hebben gerespecteerd door de regio binnen te vallen.

Na het uitroepen van de onafhankelijkheid moet een land erkend worden door andere landen om de aanspraak te kunnen consolideren. Somaliland riep in 1993 de zelfstandigheid uit, maar geen enkel ander land bevestigde dit en dus bleef het onderdeel van Somalië. "Als een land niet wordt erkend, kan het niet functioneren. Het feitelijke gevolg is dat het 'nieuwe land' bij het oude land blijft horen", aldus De Hoogh.

In dit geval is met name de houding van Georgië van belang. "Als zij de regio's als land erkennen, zal de internationale gemeenschap volgen", denkt De Hoogh.

Bij Kosovo liep het anders. De helft van de wereld, waaronder Rusland, erkende deze afscheiding van Servië niet. "Nu heeft het Westen dus een probleem om uit te leggen waarom Abchazië en Zuid-Ossetië anders liggen dan de situatie in Kosovo. En Rusland heeft geen reden meer om Kosovo niet te erkennen", aldus De Hoogh.

(Bron: ANP)