Balkenende verrast oppositie met onderzoek

Premier Jan Peter Balkenende heeft maandag een onafhankelijk onderzoek aangekondigd naar de manier waarop het kabinet in 2003 besloot de Amerikaanse inval in Irak politiek te steunen.

Het wordt uitgevoerd door een commissie onder leiding van Willibrord Davids, oud-president van de Hoge Raad. Balkenende denkt dat het onderzoek voor november klaar kan zijn. Bewindslieden mogen niets zeggen over de kwestie zolang het onderzoek van Davids loopt.

Het initiatief van de premier doorkruist de groeiende steun voor een parlementair onderzoek naar de kwestie. De coalitiefracties in de Tweede Kamer zijn tevreden over de oplossing, maar die valt verkeerd bij de oppositie.

VVD-leider Mark Rutte vindt het onderzoek onverstandig. "Nu wordt het hele proces een beetje lang en pijnlijk", zei hij.

SP-fractievoorzitter Agnes Kant vindt het "ongehoord" dat het kabinet voorlopig geen vragen beantwoordt over Irak. Ze noemt dit "obstructie van de parlementaire democratie". De SP wil een parlementaire enquête. Dan kunnen betrokkenen onder ede worden gehoord. De onderzoekscommissie kan mensen niet onder ede horen.

D66-leider Alexander Pechtold is verbijsterd. Hij houdt ook vast aan een parlementaire enquête.

Fractieleider Femke Halsema van GroenLinks noemt de toezegging "too little too late". Zij vindt het "zwak" dat Balkenende nu wel met een onderzoek instemt, nadat hij jarenlang heeft beweerd dat dit niet nodig zou zijn. "Hij is duidelijk in het nauw gekomen", aldus Halsema. Volgens haar probeert Balkenende het onderzoek "nu in eigen hand te houden". "Wij willen een parlementaire enquête, eens te meer nu de premier zelf aangeeft dat er een onderzoek moet komen." De leider van GroenLinks noemt het onderzoek des te urgenter na "tegenstrijdige berichten over de aanstelling van Jaap de Hoop Scheffer" als secretaris-generaal van de NAVO en eventuele militaire steun van Nederland aan de inval in Irak.

De Tweede Kamer stelde de laatste tijd veel extra vragen over Irak en wilde dinsdag antwoorden hebben. De commissie buigt zich nu over alle vragen.

(Bron: ANP)