Van Anraat: AIVD wist niets van situatie in Irak

De AIVD was in 2002 niet op de hoogte van de situatie rond mogelijke massavernietigingswapens in Irak, wist niet van wat er zich in het land afspeelde en probeerde achteraf conclusies over Irak wit te wassen. Dat is de indruk van de voor oorlogsmisdaden veroordeelde Frans van Anraat.

Safehouse
Het was bekend dat Van Anraat sinds zijn terugkeer in Nederland in 2003 een tijd in Amsterdam in een safehouse van de AIVD heeft gezeten en dat hij contact had met de dienst. Maar op basis van gesprekken met Van Anraat en zijn eigen aantekeningen die hij op verzoek van NOVA maakte, blijkt dat zijn contacten met de AIVD al dateren uit de jaren negentig.

Bron
Zo heeft de AIVD in 1994, 1995 en in 2002 pogingen gedaan om hem in te lijven als bron om inlichtingen te verschaffen over Irak. Ook heeft de AIVD hem twee keer in Bagdad een Nederlands paspoort gegeven, in 1994 en in 2003. In ruil daarvoor zou hij een bedrijf in Irak moeten opzetten als dekmantel voor inlichtingenactiviteiten en moeten praten met AIVD agenten in Nederland.

Ondervraging
Bij aankomst in Nederland in april 2003 is Van Anraat vier weken lang door de AIVD ondervraagd in een hotel in Haarlem. “Honderden sessies, door in totaal tien tot vijftien AIVD-medewerkers. Ze stelden “oppervlakkige vragen, voornamelijk over welke producten ik had geleverd, wie de hoogste persoon in de Iraakse overheid was met wie ik zaken had gedaan, en of ik naar Jordanië gevluchte Irakezen kende.”

Witwassen
Ook de Britse geheime dienst MI6 heeft Van Anraat ondervraagd, in het bijzijn van de AIVD. Zij stelden “specifiekere, gedetailleerdere vragen. Ik kreeg de indruk bij de AIVD en bij de Britten, dat ze achteraf hun conclusies over Irak wilden witwassen.”

Contact
Na de eerste weken van ondervragen werd Van Anraat ondergebracht in een safehouse van de AIVD, in de Sarphatistraat in Amsterdam. Daar had hij nog “wekelijks” contact met de Nederlandse veiligheidsdienst.

Vervolging
In oktober 2003 beantwoorden de ministers van Binnenlandse Zaken, Justitie en Buitenlandse Zaken vragen in de Tweede Kamer over mogelijke vervolging van Van Anraat. Maar twee maanden later, rond de jaarwisseling 2003/2004, vraagt de AIVD Van Anraat een bedrijf op te zetten in het Midden Oosten. “Ik heb onmiddellijk ja gezegd, ik kon via een frontoffice in Rotterdam al mijn kosten declareren.” Het plan vindt uiteindelijk geen vervolg.

Arrestatie
De AIVD bemiddelt voor Van Anraat bij het krijgen van een woning aan de De Wittenkade in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt. Daar wordt hij in december 2004 gearresteerd op verdenking van medeplichtigheid aan genocide en oorlogsmisdaden.