Biografie: Arjan Erkel

Is: oud-medewerker van de Artsen zonder Grenzen-missie in Dagestan, Rusland. Op eerste Paasdag wordt hij na 20 maanden gevangenschap onverwacht vrijgelaten door zijn ontvoerders.

Achtergrond: Arjan Erkel (32) groeit op in de Rotterdamse wijk Alexanderpolder. Hij heeft twee broers, Edgar en Diederik, en een zusje, Roos. Zijn vader, Dick Erkel, werkt bij de PTT en is actief bij het CDA. Zijn moeder Francien werkt als receptioniste. Hij wordt door zijn vrienden getypeerd als open en onbevangen. Hij maakt makkelijk vrienden en is een montere, vlotte jongen.

Arjan studeert culturele antropologie in Nijmegen en loopt stage in Rwanda. Daarna gaat hij aan de slag bij commerciële bedrijven en later vertrekt hij voor Artsen zonder Grenzen naar Tadzjikistan en Sierra-Leone, waarna hij uiteindelijk in Dagestan belandt. Dat is de Kaukasusrepubliek die grenst aan Tsjetsjenië. Hij geeft vanuit daar leiding aan projecten van Artsen zonder Grenzen in Tsjetsjenië. In dat land strijden moslims al jarenlang voor onafhankelijkheid van Moskou en waar ontvoeringen een wijdverbreid verschijnsel zijn.

Ontvoering: Ondanks de aanwezigheid van een 80.000 man sterke Russische troepenmacht is niemand zijn leven zeker. Op 12 augustus 2002 wordt Erkel ontvoerd door rebellen in de Russische deelrepubliek Dagestan. Onbekenden haalden hem uit een auto in de hoofdstad van Dagestan.

Een half jaar daarna verbreken zijn familie en Artsen Zonder Grenzen de stilte en doen een oproep aan de allerhoogste instantie in Rusland, president Poetin. Dick Erkel reist af naar Moskou om te zien wat hij voor zijn zoon kan doen.

Een collega van Erkel is ook ontvoerd, maar weer vrijgelaten. Zo raadselachtig als haar ontvoering was, zo is ook haar vrijlating geweest. Ze vertelt dat ze een keer in de drie dagen te eten kreeg, een klein beetje water om zichzelf te wassen en haar behoefte in een hoek moest doen.

Motieven: De ontvoering van Arjan Erkel roept veel vragen op, maar antwoorden zijn er niet. Artsen zonder Grenzen denkt dat er naast criminele aspecten ook politieke kanten aan de ontvoering zitten. Feit is wel dat het Kremlin buitenlandse betrokkenheid bij het conflict niet op prijs stelt. Humanitaire hulpverleners zijn verdacht. Russische kranten speculeren dat het mogelijke motief is dat het Kremlin hulpverleners in de regio wil afschrikken. De krant Kommersant filosofeert dat de kidnap wellicht een daad is van de FSB, de Russische geheime dienst.

Nieuw teken van leven: Artsen zonder Grenzen meldt begin augustus 2003 dat er een videoband is afgeleverd bij de Nederlandse ambassade in Moskou waarop Erkel te zien is. De band blijkt al half juni bij de ambassade te zijn afgegeven. Op de tape doet Erkel een emotionele oproep om zijn ontvoerders te betalen. Eerder waren al twee foto's van Arjan opgestuurd.

Vrijlating: Erkel wordt op 11 april 2004 vrijgelaten. Hoe de vrijlating precies in zijn werk is gegaan, is onduidelijk, maar zeker is dat Artsen zonder Grenzen een belangrijke rol heeft gespeeld. Erkel bedankt zijn werkgever dan ook dat die hem "uit de nachtmerrie" heeft gehaald. Ook de Nederlandse regering zou betrokken zijn geweest bij de ontknoping van de gijzeling.

Conflict met AzG: Arjan Erkel neemt ontslag bij Artsen zonder Grenzen, omdat hij het 'wrang' vindt dat zijn toenmalige werkgever niet volledig voor zijn vrijlating wilde betalen.