Robert McNamara

Is: Eén van de controversieelste én invloedrijkste Amerikanen van de twintigste eeuw. McNamara speelde op crisismomenten als bijvoorbeeld de Cubacrisis en de brandbommen op Tokyo, als minister van Defensie onder John F. Kennedy en Lyndon Johnson een belangrijke rol.

Persoonlijk: Robert McNamara wordt geboren op 9 juni 1916 in San-Fransisco.

Opleiding: McNamara studeert in 1937 af aan de Universiteit van Californie (Berkeley) in economie en filosofie.

Carrière: In 1943 treedt hij in dienst bij de Amerikaanse Luchtmacht. Na de oorlog gaat hij aan de slag bij Ford. Daar werkt hij zich in 1960 via interne opleidingen op tot voorzitter van Ford. Niet lang daarna wordt hij door de president van de VS, John F. Kennedy, gevraagd voor de post van minister van Defensie. Hij accepteert en blijft minister tot 1968. Mede vanwege de toenemende kritiek op de Amerikaanse aanwezigheid in Vietnam stapt hij op. Daarna wordt hij tot 1981 voorzitter van de Wereldbank.

Mea culpa: Als minister van Defensie raadt hij de president aan te stoppen met de oorlog in Vietnam. Dit advies wordt echter terzijde geschoven. McNamara stapt niet op, maar besluit het beleid uit te voeren. Achteraf trekt hij een aantal beslissingen die hij als minister genomen heeft, in twijfel. In 1995 komen zijn memoires uit. Deze worden gebundeld in het boek 'In Retrospect'. In dit boek stelt hij elf lessen op die geleerd moeten worden van de fouten die in Vietnam zijn gemaakt. Daarover wordt in 2004 een documentaire gemaakt door Errol Morris. Deze documentaire, 'Fog of War' geheten, is bekroond met een Oscar.

Vietnam/Irak: Een van de grootste fouten die de VS hebben gemaakt, aldus de bejaarde McNamara, is om de oorlog in Vietnam nagenoeg alleen te voeren. "Als je landen met dezelfde waarden en belangen niet kunt overtuigen van je gelijk, dan moet je daaruit je conclusies trekken.(…) Dan waren we nu niet in Irak." Hij vindt dat een militaire operatie van de VS altijd gesteund moet worden door de internationale gemeenschap. Het is dan ook geen toeval dat McNamara voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag een toelichting geeft op de documentaire. 'Fog of War' wordt op 24 maart 2004 vertoond aan meer dan 400 leden van het Internationale Gerechtshof. Daarna vindt een openbaar gesprek plaats. Vanaf 8 april 2004 draait 'Fog of War' in de Nederlandse bioscopen.

Fog of War: De documentaire combineert een interview met McNamara met beeldmateriaal van meerdere oorlogen. McNamara vraagt zich af waarom oorlog altijd maar wordt gezien als de oplossing, zeker door Amerika. De ex-minister geeft in de film talloze voorbeelden van fouten, misrekeningen en onjuiste beslissingen die zijn genomen tijdens onder meer de Tweede Wereldoorlog, De Cubacrisis en de Vietnam-oorlog.

(Bronnen: ANP/Globe and Mail/defencelink)