Iyad Allawi
28 jun 04
Is: De nieuwe premier van Irak.
Imago: De sjiitische moslim Allawi wordt door zowel de religieuze Iraakse leiders als de
Amerikanen eigenlijk gewantrouwd. Religieuze leiders vinden hem te wereldlijk, de Amerikanen vinden hem te
kritisch. De felste tegenstanders van het voormalige Iraakse regime zien Allawi verder vooral als
ex-Baath-lid; de 'gewone' Irakees ziet hem als een stroman van de CIA.
Achtergrond: Iyad Allawi wordt in 1945 geboren en groeit op in een bekende sjiitische
familie. Zijn grootvader was betrokken bij de onderhandelingen over de onafhankelijkheid van Irak van het
Verenigd Koninkrijk en zijn vader was parlementslid.
In de jaren zestig studeert hij geneeskunde in Bagdad. Tijdens zijn studie ontmoet hij Saddam Hoessein en
hij wordt lid van diens - dan nog ondergrondse - Baath-partij. Allawi krijgt echter al snel ruzie met de
aanhangers van Saddam.
Hij moet Irak ontvluchten en gaat in Groot-Brittannië in ballingschap. Daar studeert hij verder,
neurologie. In 1978 raakt hij zwaargewond bij een aanslag. Een indringer probeert hem in zijn slaap met een
bijl te vermoorden. Allawi heeft een jaar nodig om van de aanslag te herstellen. De aanslag is vermoedelijk
het werk van Saddam Hoessein, die dan vice-president van Irak is.
Allawi begint in 1993 het Iraakse Nationaal Akkoord (INA). De partij, die wordt gesteund door de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië, heeft als doel het omverwerpen van het bewind van Saddam Hoessein. In 1996
pleegt de INA, gesteund door de CIA, een mislukte coup in Irak. Veel partijgenoten van Allawi worden in
Bagdad opgepakt en terechtgesteld.
Na de val van Saddam Hoessein, in december 2003, wordt Allawi benoemd in de Iraakse Regeringsraad.
Premier: Eind mei 2004 wordt Allawi door de voltallige Iraakse regeringsraad voorgedragen
als de nieuwe premier van de interimregering. De Amerikanen staan in eerste instantie niet te springen, want
Allawi laat zich regelmatig uiterst kritisch uit over de coalitie. Hij is bijvoorbeeld een fel tegenstander
van de ontmanteling van het Iraakse leger.
Maar Amerika gaat akkoord met de beslissing. Allawi heeft goede banden met Londen en Washington, beschikt
over een uitgebreid zakelijk netwerk en staat op goede voet met Saoedi-Arabië en Koeweit. Allawi is als
premier belast met het veiligheidsbeleid. Als een gematigde sjiitsche moslim speelt hij een belangrijke rol
naast de soennitische president Ghazi al-Yawar.
(Bron: BBC/NOS/Wikipedia)