Joep van den Nieuwenhuyzen

Is: Omstreden zakenman.

Havenschandaal: Als blijkt dat de directeur van het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam (GHR) zonder medeweten van zijn directie banken een garantstelling van 100 miljoen euro heeft gegeven, zodat het noodlijdende maritieme concern RDM van Joep van den Nieuwenhuyzen verder kan, is er een schandaal geboren.

Schoonzoon: Josephus Antonius Johannes van den Nieuwenhuyzen maakt naam als 's lands meest bekende schoonzoon. Als woordvoerder van de familie Van der Valk is hij in 1982 korte tijd middelpunt van het wereldnieuws tijdens de ontvoering van zijn schoonmoeder Toos. In de jaren die volgen stampt hij een pompeus bedrijvenconglomeraat uit de grond. Maar twee affaires, waarin hij wordt beschuldigd van aandelenhandel met voorkennis - HCS en RDM - werpen een smet op het aanzien van de bedrijvendokter.

Begemann: In 1985 koopt Van den Nieuwenhuyzen voor 2 miljoen gulden de beursgenoteerde Begemann Groep, op dat moment een metaalbedrijf dat slechts kan happen naar adem. Maar Begemann is aan de beurs genoteerd en biedt Van den Nieuwenhuyzen rechtstreeks toegang tot de markt van vers kapitaal. Dat heeft hij nodig voor nieuwe aankopen. Van den Nieuwenhuyzen koopt verschillende kwakkelende bedrijven, lapte ze op en verkoopt ze vervolgens aan Begemann. In 1990 heeft Begemann 140 dochterondernemingen, een omzet van 1,35 miljard gulden en 7300 werknemers.

Bedrijvendokter: Van den Nieuwenhuyzen ontpopt zich tot een fenomeen. Bedrijvendokter, wordt hij genoemd. Van den Nieuwenhuyzen wordt het troetelkind van beleggers en media. Zelf droomt hij intussen hardop van iets moois: de vorming van een conglomeraat van grote industriële bedrijven (naast de Begemann Groep ook DAF, Fokker, NedCar, Stork en zelfs Hoogovens), zodat Nederland internationaal een vuist zal kunnen maken. Vooral dat nationale aspect telt zwaar voor Van den Nieuwenhuyzen, die nu al bijna twintig jaar over de grens woont en drie van de vier weken in het buitenland vertoeft, maar zich nooit voor zijn chauvinisme heeft geschaamd.

HCS: Maar aan de triomftocht van de zakenman komt een abdrupt einde met de koop van het noodlijdende automatiseringsbedrijf HCS Technologie. De overname mondt uit in een affaire, waarbij Van den Nieuwenhuyzen wordt verdacht van handel met voorkennis. Het levert hem een
veroordeling tot zes maanden gevangenisstraf op, maar in hoger beroep volgt vrijspraak. Van den Nieuwenhuyzen heeft in de periode 1991-1994 zakelijk last van zijn vervolging. Ook in de jaren daarna komt het niet meer goed met zijn imago.

Begaclaim: Na de vrijspraak in de HCS-zaak dient Joep van den Nieuwenhuyzen een zware claim in tegen de Amsterdamse beurs en de Nederlandse staat wegens geleden persoonlijke en bedrijfsschade. Voor deze Begaclaim wordt zelfs een beursnotering aangevraagd.

RDM: Ook de overname van RDM blijkt goed voor een aanklacht wegens voorkennis. Opnieuw volgt vrijspraak. Van den Nieuwenhuyzen voelt zich uitgekotst door het Nederlandse bedrijfsleven en vertrekt naar Curaçao. Vanuit het buitenland werkt hij aan een terugkomst via RDM. Door diverse overnames vindt RDM het groeipad. Maar de laatste tijd stapelen de tegenslagen zich op.

Problemen: Diverse onderdelen van zijn RDM-groep zijn recent in de financiële problemen gekomen. Vier RDM-maatschappijen zijn failliet verklaard en de val van directeur Scholten van het Havenbedrijf Rotterdam is de jongste smet op het blazoen van de omstreden zakenman. Scholten geeft namelijk zonder medeweten van zijn directie een garantstelling van 100 miljoen euro aan de noodlijdende RDM. Hij wil daarmee de Rotterdamse havenbelangen in verband met duikbootorders beschermen.

Ondergang: De ondergang van het tweede bedrijvenbolwerk van Van den Nieuwenhuyzen lijkt onafwendbaar. Ooit geroemd als bedrijvendokter, vist de zakenman de Rotterdamse Droogdok Maatschappij (RDM) halverwege de jaren negentig uit Begemann. Niet veel later stort het eerste bedrijfsimperium van Van den Nieuwenhuyzen grotendeels in. Momenteel is van Begemann een investeringsmaatschappij over met slechts één belang: een pakket aandelen in de computerfabrikant Tulip.

Recherche: Naast alle kopzorgen over de productiebedrijven moet Van den Nieuwenhuyzen zich ook nog druk maken over een onderzoek van de nationale recherche. Die onderzoekt of de zakenman geheime ontwerp- en bouwgegevens van onderzeeërs niet moet teruggeven aan Defensie. De nationale recherche is gespecialiseerd in zware criminaliteit en georganiseerde misdaad.

Politiek: Tussen Van den Nieuwenhuyzen en de gevestigde politieke orde is het nooit goed gekomen. Als Van den Nieuwenhuyzen in 1998 interesse toont in de overname van de noodlijdende staatswerf De Schelde, is dit voor EZ-minister Annemarie Jorritsma volstrekt onbespreekbaar.

Opmerkelijk: Op het Binnenhof is men dan ook verbijsterd als Joep van den Nieuwenhuyzen zich namens de LPF bereid verklaart een ministerspost in een mogelijk kabinet te bekleden. Zover komt het nooit.

(Bronnen: ANP, Elsevier, GPD, HP De Tijd)