Plasmans 'gelijk' (Jan Calis) - 9 sept.

'Aanval is de beste verdediging' lijkt het motto van strafpleiter Plasman. De verdediger van Fireworks' eigenaar en directeur Bakker heeft de eerste twee dagen van de openbare getuigenverhoren aangegrepen voor een frontale aanval op de onderzoeken, die naar aanleiding van de gebeurtenissen van 13 mei 2000 zijn ingesteld.

Het strafrechtelijk vooronderzoek was voorbarig en zat van meet af aan op een verkeerd spoor, het rapport van de commissie-Oosting berust op broddelwerk, en het TNO-rapport deugt van geen kanten. Als we Plasman mogen geloven.

Nu mag dat wel, maar het hoeft misschien niet. Een voorbeeld. Donderdagmiddag haalt Plasman zijn gelijk door onderzoeker Lelieveld van het Nederlands Forensisch Instituut door de mangel te halen. Lelieveld moest onderzoek doen naar de oorzaak van de brand. Veel te onderzoeken had hij niet, want door de enorme explosies was er geen spoor meer over. Niettemin vermeldt de conclusie van het onderzoek dat brandstichting 'niet waarschijnlijk' is. Koud is het onderzoek verschenen of er wordt iemand aangehouden die ervan wordt verdacht de brand te hebben aangestoken. Plasman rept er niet van, maar weet ondertussen dat in de ogen van het publiek de conclusie hiermee zo goed als weerlegd is. Na een langdurige ondervraging door de advocaat moet de getuige tenslotte toegeven dat 'niet-aantoonbaar' een betere formulering zou zijn geweest.
De suggestie dat de conclusies uit het rapport niet deugen is gewekt. De verdediging is klaar met de getuige.

Dan is de beurt aan het OM. De officier van justitie probeert Lelieveld een handje te helpen en geeft een in een vraag verpakte hint. 'Is 'niet-waarschijnlijk' misschien één uit een reeks technische termen?', wil hij weten. Dit wordt bevestigd, maar de getuige - een techneut, geen taalman en geen bekwaam spreker - mist de kans en geeft een volstrekt nietszeggende toelichting. Toch werd voor de goede verstaander duidelijk, hoe de ongelukkige formulering in de conclusie terecht is gekomen. De methode vergt dat de mogelijkheid van brandstichting gevalideerd wordt, en de schaal loopt van 'zeer onwaarschijnlijk' tot 'zeer waarschijnlijk'. Deze waarden, en ook 'waarschijnlijk', kunnen bij gebrek aan aanwijzingen niet gegeven worden. Blijft 'niet waarschijnlijk' over, dus dat wordt ingevuld in een tabel. Nu is het niet handig om dit over te nemen in de conclusie - maar de bedoelde interpretatie is duidelijk. De advocaat echter had zijn kans waargenomen, en brengt de eigenlijke betekenis van de ongelukkige omschrijving in, en haalt daarmee de conclusie onderuit.

Als we Plasmans redeneertrant volgen, wordt daarmee iets duidelijk over de steekhoudendheid van de betwistingen en ondermijningen van de onderzoeken door de verdediging.

(wordt vervolgd)