Turkije lonkt al 45 jaar naar EU

Al 45 jaar geleden vroeg Turkije voor het eerst toelating aan tot de Europese Economische Gemeenschap, een van de voorlopers van de huidige Europese Unie. De EU is in die tijd uitgebreid van zes naar inmiddels 25 lidstaten. Turkije hoopt zelf tussen 2015

20 september 1959
Turkije vraagt om een associatie-overeenkomst met de EEG (Europese Economische Gemeenschap), dat voorziet in nauwe economische samenwerking.

12 september 1963
De EEG en Turkije sluiten associatie-overeenkomst. Turkije is nu bevoorrechte handelspartner.

22 juli 1970
Turkije en de EEG tekenen een overeenkomst die in de toekomst kan leiden tot het volwaardig lidmaatschap voor Turkije.

1978-1979
De EEG biedt Ankara de mogelijkheid samen met Griekenland, dan nog de aartsvijanden van Turkije, het lidmaatschap aan te vragen. Turkije wijst het aanbod af. Griekenland wordt in 1981 lid.

12 september 1980
Het Turkse leger stuurt de regering na maanden van onlusten in het land naar huis en stelt een militair bestuur in. Dat zet de relaties met de EEG op een laag pitje.

6 november 1983
Parlementaire verkiezingen maken een einde aan het militair bestuur. De relaties met Europa worden langzamerhand weer genormaliseerd.

mei 1984
De Raad van Europa verwelkomt Turkse parlementariërs.

26 januari 1987
Turkije erkent het recht van burgers om een klacht in te dienen bij de Europese Mensenrechtencommissie.

15 april 1987
Turkije vraagt het volledig lidmaatschap van de EEG aan.

18 december 1989
De Europese Commissie onderschrijft de Turkse aanvraag voor lidmaatschap, maar weigert die officieel in behandeling te nemen.

januari 1996
De douane-unie tussen de Europese Unie en Turkije is een feit. Turkije schaft heffingen op import en goederen vanuit de EU af. De unie heeft dergelijke heffingen al beperkt.

13 december 1997
Tijdens een Europese top in Luxemburg weigeren de EU-leiders Turkije de status van kandidaat-lid te geven. Ankara reageert woedend en bevriest de contacten.

10 december 1999
Tijdens de Europese top in het Finse Helsinki krijgt Turkije alsnog de felbegeerde status van kandidaat-lid, maar anders dan met de andere twaalf kandidaat-landen begint de EU met Turkije nog niet daadwerkelijk onderhandelingen over toetreding.

3 oktober 2001
De Turkse regering van premier Ecevit past de grondwet aan om te voldoen aan sommige van de politieke criteria die de EU in 1993 tijdens een top in Kopenhagen heeft gesteld.

3 augustus 2002
Het Turkse parlement neemt vergaande hervormingen aan zoals het afschaffen van de doodstraf. Ook worden beperkingen op het gebruik van de Koerdische taal deels opgeheven.

3 november 2002
De conservatieve, islamitische AK-partij van Recep Tayyip Erdogan behaalt een overweldigende overwinning bij de parlementsverkiezingen. Erdogan wil dat Turkije zo snel mogelijk lid wordt van de EU.

11 december 2002
Het Turkse parlement keurt een pakket hervormingen op het gebied van de mensenrechten met grote meerderheid goed.

12/13 december 2002
Op de Europese top in het Deense Kopenhagen besluiten de EU-leiders dat ze in december 2004 onder Nederlands voorzitterschap zullen bekijken of Turkije voldoet aan de politieke criteria. Bij een positief oordeel kunnen de toetredingsonderhandelingen zo snel mogelijk daarna beginnen.

19 juni 2003
Het Turkse parlement keurt televisie-uitzendingen in het Koerdisch goed.

30 juli 2003
Op verzoek van de EU wordt de Nationale Veiligheidsraad, gedomineerd door het Turkse leger, een aantal bevoegdheden ontnomen.

16 januari 2004
Romano Prodi bezoekt Turkije. Hij is de eerste voorzitter van de Europese Commissie die dat doet sinds 1963. Hij prijst de hervormingen.

7 mei 2004
Turks parlement schaft de staatsveiligheidsrechtbanken af.

11 september 2004
Eurocommissaris voor uitbreiding Verheugen stelt dat Turkije naar verwachting niet eerder dan 2015 zal toetreden.

20 september 2004
EU eist dat Turkije het strafrecht hervormt en dat overspel niet strafbaar wordt gesteld.

26 september 2004
Turks parlement stemt in met strafrechthervorming. Overspel blijft er buiten.

3 oktober 2004
Premier Erdogan spreekt verwachting uit dat toetredingsonderhandelingen wel tot 2019 kunnen duren.

6 oktober 2004
Europese Commissie komt met rapport over vraag of Turkije voldoet aan politieke Kopenhagen-criteria. Commissie bereikt overeenstemming over een voorstel om met Turkije te gaan onderhandelen over een EU-lidmaatschap. Aan die onderhandelingen zijn wel diverse voorwaarden verbonden.

(Bron: ANP/AFP)