Nobelprijs literatuur voor Zuid-Afrikaan Coetzee
2 okt 03
De Zuid-Afrikaan John M. (Maxwell) Coetzee is de winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur van 2003.
Volgens de jury slaagt Coetzee er steeds in "in ontelbare gedaanten de verrassende betrokkenheid van de
buitenstaander te schilderen''.
Coetzee zat op het moment van de bekendmaking in het vliegtuig van Australië - waar hij woont - naar
Chicago, waar hij dit najaar doceert over werk van Plato en de Amerikaanse dichter Walt Whitman. Dat zei zijn
Nederlandse uitgever Cossée. Of hij op de hoogte is van zijn onderscheiding, is niet bekend.
Na Nadine Gordimer (1991) is de 63-jarige publiciteitsschuwe Coetzee de tweede blanke Zuid-Afrikaan die de
Nobelprijs voor literatuur krijgt. De prijs - waaraan een bedrag van 1,1 miljoen euro is verbonden - wordt
Coetzee op 10 december in Stockholm uitgereikt.
De romans van Coetzee, waarin racisme en dubbele moraal thema's zijn, worden volgens de jury gekenmerkt door
hun geraffineerde compositie, pregnante dialoog en analytische virtuositeit. "Maar tegelijkertijd is hij een
gewetensvolle twijfelaar, meedogenloos in zijn kritiek op de wrede verstandelijkheid en de kosmetische moraal
van de westerse beschaving.'' De jury noemt de gevarieerdheid van Coetzee's werk. "Geen twee boeken volgen
hetzelfde recept.''
Coetzee is in Nederland zeer populair. Zijn laatste werk, Elizabeth Costello, verscheen eerst in het
Nederlands en pas daarna in het Engels, een eerbetoon aan zijn Nederlandse uitgeverij Cossee.
Coetzee begon zijn carrière als schrijver in 1974. Hij brak in 1980 internationaal door met 'Waiting
for the Barbarians'. Hij was de eerste schrijver die tweemaal de prestigieuze Booker Prize in de wacht
sleepte. In 1983 kreeg hij die voor 'The Life and Times of Michael K.' en in 1999 voor 'Disgrace'.
Vorig jaar verhuisde Coetzee uit zijn geboorteland naar Australië, waar hij verbonden is aan de
universiteit van Adelaide. Hij volgde zijn partner prof. Dorothy Driver, die daar een aanstelling
kreeg.
De bekendste Duitse literatuurcriticus, Marcel Reich-Ranicki, noemde de keuze van Coetzee als prijswinnaar
'een verstandige beslissing'. "Maar ik betreur wel dat de belangrijkste Noord-Amerikaanse schrijvers, Philip
Roth en John Updike, weer met lege handen staan.''
Nobelprijswinnaar Nadine Gordimer reageerde donderdag opgetogen op het feit dat haar landgenoot in haar
voetsporen treedt. "Het is fantastisch voor Zuid-Afrika.''
(Bron: ANP)