Onenigheid over berechting Saddam
14 dec 03
De gevangenneming van de voormalige Iraakse dictator Saddam Hoessein heeft een lawine opgeleverd van
aanklachten die landen en bevolkingsgroepen tegen hem willen indienen. Ook over de vraag of Saddam in Irak of
door een internationaal tribunaal moet worden berecht, wordt volop getwist.
Zo wil de Iraakse interim-regeringsraad de verdreven dictator graag in eigen land berechten. Juist vorige
week is een speciaal tribunaal in het leven geroepen voor vertegenwoordigers van het voormalige dictatoriale
regime die misdaden zouden hebben begaan.
Hoe dat tribunaal zal gaan werken is nog onduidelijk. In elk geval krijgt het geen internationaal karakter
zoals het Joegoslavië-tribunaal. Mensenrechtenorganisaties en juristen vrezen dat de onafhankelijkheid
van het tribunaal niet gewaarborgd is, al was het maar omdat de Irakezen nauwelijks ervaring hebben met
objectieve rechtspraak. Ze pleiten er daarom voor om Saddam buiten Irak te berechten.
Groot-Brittannië respecteert de wens van het Iraakse regeringsraad om Saddam in Irak terecht te laten
staan, maar heeft al aangekondigd niet te gaan meewerken aan een rechtbank dat de doodstraf kan opleggen. Ook
de mensenrechtenorganisatie Amnesty stelt zich op dat standpunt: de doodstraf is uitgesloten", aldus een
zegsman.
Het Amerikaanse standpunt is nog niet duidelijk. Maar als het Iraakse tribunaal Saddam niet ter dood kan
veroordelen, dan moet de voormalige dictator desnoods in de VS voor het gerecht worden gesleept, opperde de
Democratisch presidentskandidaat senator Lieberman gisteren al. De meeste staten in de VS kennen de doodstraf
wel.
Een andere Amerikaanse presidentskandidaat, Wesley Clark, wil wat betreft de strafmaat alle opties
openhouden, zonder daarbij de doodstraf expliciet te noemen. De voormalige generaal kwam met zijn verklaring
in Den Haag, waar hij achter gesloten deuren voor het Joegoslavië-Tribunaal getuigde tegen Slobodan
Milosevic. Dat proces noemde Clark, die in 1999 leiding gaf luchtaanvallen op Kosovo, "een belangrijk
precedent voor wat er met een andere dictator kan gebeuren".
Iraks buurland Iran pleit voor berechting van Saddam voor een internationaal tribunaal. Op die manier kan
Saddam veroordeeld worden voor de misdaden die hij tijdens de Irak-Iran-oorlog van 1980 tot 1988 heeft
begaan. Teheran is al begonnen met het verzamelen van materiaal dat moet bewijzen dat door Saddams toedoen
honderdduizenden Iraniërs om het leven zijn gekomen.
Israël is eveneens begonnen met het bijeenbrengen van bewijsmateriaal tegen Saddam Hoessein, liet
minister van Justitie Lapid desgevraagd weten. Volgens Israël heeft de voormalige Iraakse leider zich
schuldig gemaakt aan oorlogsmisdaden toen hij in 1991, tijdens de Golfoorlog, Tel Aviv bestookte met
Scud-raketten.
De Poolse president Kwasniewski vindt dat Saddam in Irak moet worden berecht "volgens juridische normen en
standaarden". De meeste Europese landen hebben zich nog niet uitgelaten over de berechting van Saddam
Hoessein. Hoogstwaarschijnlijk zullen de Europese landen niet instemmen met een berechting waarbij Saddam
Hoessein de doodstraf kan krijgen.
(Bron: NOS Nieuws)