Socialisten winnen verkiezingen Spanje

De socialistische partij PSOE heeft zondag de parlementsverkiezingen in Spanje gewonnen. Na het tellen van 99,1 procent van de stemmen stond de partij van lijsttrekker José Luis Rodríguez Zapatero op 164 van de 350 zetels. Politieke waarnemers vermoeden dat de aanslagen van Madrid van invloed zijn geweest op de uitslag.

De Volkspartij (PP) van Mariano Rajoy volgde met 148 zetels. In de verkiezingen van 2000 won de Volkspartij met José Maria Aznar 183 zetels. De socialisten kreeg vier jaar geleden 125 zetels. Van de 34,5 miljoen stemgerechtigden ging 77,29 procent naar de stembus, tegen 68,7 procent in 2000.

In zijn overwinningstoespraak riep Zapatero op tot een minuut stilte voor de slachtoffers van de aanslagen donderdag op de forensentreinen in Madrid. De PSOE-voorman zei dat hij de strijd tegen het terrorisme het speerpunt van zijn beleid zal maken. Tegenstander Mariano Rajoy van de Volkspartij heeft Zapatero met diens zege gefeliciteerd.

Zapatero verklaarde zich bereid een regering te vormen. Hij moet of een minderheidsregering vormen of in zee gaan met een andere partij, omdat de socialisten geen absolute meerderheid van zeker 176 van de 350 zetels hebben.

Van de kleinere partijen stonden de centrumrechtse Catalaanse nationalisten van de CiU na het tellen van bijna alle stemmen op tien zetels tegen vijftien bij de stembusgang vier jaar geleden. De radicale Catalanen van de ERC krijgen acht zetels, een winst van zeven in vergelijking met 2000. De Baskische nationalisten van de PNV blijven volgens de laatste cijfers gelijk met zeven zetels en de radicale socialisten van Verenigd Links (IU) verliezen drie zetels en komen op vijf uit.

Over een mogelijke coalitiepartner hebben de socialisten zich nog niet uitgelaten. Een coalitie met de CiU, de grootste onder de kleinere partijen, ligt niet voor de hand. Die partij werkte in het verleden samen met de Volkspartij in de regering van José Maria Aznar, die voor deze verkiezingen vrijwillig heeft plaatsgemaakt voor Rajoy.

Spaanse politieke waarnemers lieten weten dat de aanslagen donderdag in Madrid, die tweehonderd levens eiste, vermoedelijk van invloed zijn geweest op de uitslag. Vooraf was de verwachting al dat als voor zondag zou blijken dat de ETA achter de aanslagen in Madrid zat, dit gunstig zou zijn voor de Volkspartij, omdat de regering-Aznar de strijd tegen de ETA de afgelopen jaren heeft geïntensiveerd.

Door de arrestaties dit weekeinde van drie Marokkanen en twee Indiërs en het opduiken van een videoband waarin al-Qaeda de verantwoordelijkheid voor de aanslagen opeiste, heeft de Volkspartij volgens analisten mogelijk stemmen verloren. Aznar was de belangrijkste bondgenoot van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië in de strijd tegen het regime van Saddam Hoessein. Volgens de spreker op de videoband besloot al-Qaeda daarom toe te slaan in Spanje.

De verkiezingen zijn volgens de Spaanse autoriteiten zonder incidenten verlopen. Madrid zette meer dan 100.000 veiligheidsfunctionarissen in. Wel werd Rajoy uitgejouwd toen hij bij een stembureau in Madrid zijn stem kwam uitbrengen. Een handjevol mannen riep leuzen als 'Moordenaar', 'Leugenaar' en 'Haal onze troepen terug uit Irak' De aanslagen in Madrid zijn inmiddels op een videoband namens al-Qaeda opgeëist. Op de band wordt Spanje gehekeld vanwege zijn steun aan de VS en de Amerikaanse invasie in Irak.

Ook de gang van Aznar naar de stembus riep uiteenlopende reacties op Sommige betogers riepen 'manipulator' en droegen borden mee met de tekst 'Paz' (Vrede). Aanhangers riepen slogans als ,,Aznar premier, nog steeds premier''.

(Bron: ANP)