Russische president Poetin herkozen
15 mrt 04
De Russische kiezers hebben president Poetin zondag met grote meerderheid herkozen voor een nieuwe termijn
van vier jaar. Hij heeft volgens de centrale kiescommissie 69 procent van de stemmen gekregen. Dat percentage
is een schatting gebaseerd op de tot dusver getelde stemmen.
De kandidaat van de Communistische Partij, Nikolai Charitonov, kreeg na de president de meeste stemmen: bijna
15 procent. De overige kandidaten haalden de 5 procent niet eens.
Poetin verzekerde de Russische kiezers zondagavond laat in een tv-toespraak dat de 'verworvenheden van de
democratie' tijdens zijn tweede ambtsperiode verzekerd zullen zijn. "Wij zullen het meerpartijensysteem, de
burgermaatschappij en de vrijheid van de media versterken.'' Ook beloofde hij dat de economische groei op
peil zal blijven.
De tegenkandidaten van Poetin, analisten en ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell vinden
juist dat het in de eerste ambtsperiode van Poetin met de democratie niet zo goed is gegaan. Zij verwijten
Poetin een autoritaire opstelling en misbruik van de media voor zijn eigen politieke doeleinden.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell sprak zondag zijn twijfels uit over het eerlijke
verloop van de Russische verkiezingen. "We zijn bezorgd over de manier waarop deze verkiezingen worden
gehouden'', zei hij in een interview met de televisiezender Fox. Hij sprak vooral zijn zorgen uit over het
gebrek aan media-aandacht voor de vijf tegenstanders van president Vladimir Poetin. "De Russen moeten
begrijpen dat alle kandidaten dezelfde toegang tot de media moeten hebben, wil er sprake zijn van een
democratie die de internationale gemeenschap erkent.''
Waarnemers bekritiseerden de regering, die de kiezers wel heel erg had 'aangemoedigd' om naar de stembureaus
te gaan. Er was de president veel aan gelegen dat er veel mensen zouden gaan stemmen, omdat de eerste ronde
niet geldig zou zijn als minder dan 50 procent van de 109 miljoen kiezers zou opkomen. In de loop van
zondagmiddag werd die grens overschreden. Op basis van de gegevens die later op de avond beschikbaar waren,
stelde de kiescommissie dat de opkomst ruim boven de 60 procent was, meer dan bij de parlementsverkiezingen
van december, maar minder dan bij de vorige presidentsverkiezing.
De centrale kiescommissie deelde na het sluiten van de stembussen mee dat maandagochtend betrouwbare
prognoses op basis van getelde stemmen bekend zullen worden gemaakt. De kiescommissie heeft twee weken de
tijd om de officiële uitslag bekend te maken.
In de praktijk zijn betrouwbare resultaten op de dag na de verkiezingen aan het eind van de ochtend
beschikbaar. Niet alle Russen zijn ingenomen met de uitslag van de verkiezing. Analisten herinnerden aan de
uiterst comfortabele machtspositie waarin het Russische staatshoofd zich bevindt - grote
verkiezingsoverwinning, grote steun van het parlement, een premier zonder politieke ambities, een ferme greep
op de media en een entourage van oude getrouwen. Die verschaffen hem een positie die te vergelijken is met
die van de voormalige sovjetleiders en waarin hij kan doen wat hij wil, zeggen zij.
"Deze verkiezingen markeren het einde van de eerste vijftien jaar van de ontwikkeling van Rusland die begon
met Gorbatsjov (de laatste president voor de val van het communisme)'', zei analist Lilia Sjevtsova van het
Carnegie Moscow Center. "Deze verkiezingen legitimeren een nieuw experiment waarin geprobeerd wordt de staat
te moderniseren via gebruik van staatsbureaucratie.''
Een andere analist, Olga Kristanovskaja, zei: "Als Boris Jeltsin twee stappen heeft gezet in de richting van
de democratie, dan heeft Poetin weer een stap achteruitgezet.'' "Tijdens zijn tweede termijn moeten we toch
een vorm van democratisering kunnen waarnemen, maar ik geloof niet dat Poetin daar klaar voor is'', zei
Jevgeni Jasin, minister van Economische Zaken in de periode-Jeltsin.
(Bron: ANP/DPA/AFP)