Bush wil geen strobreed wijken in Irak

De Amerikaanse president Bush heeft nog eens onderstreept dat de Verenigde Staten ondanks het groeiend geweld hun Irak-beleid voortzetten. De Amerikanen zullen er alles aan doen om democratie in Irak veilig te stellen, aldus Bush, die weigerde te spreken van een opstand of een burgeroorlog.

Ondertussen roepen steeds meer landen uit angst voor gijzelingen en geweld hun burgers op het Arabische land te verlaten. "Wij zijn een bevrijdende macht en geen bezettende macht'', aldus Bush dinsdagavond (Amerikaanse tijd) in een zeldzame, op 'prime time' uitgezonden persconferentie vanuit het Witte Huis. Hij zei dat grote delen van Irak stabiel zijn en dat de meeste Irakezen kiezen voor een "vrij en democratisch land''. De president tekende aan dat Amerikaans falen in Irak "ondenkbaar'' is en hield onverkort vast aan de datum van 30 juni voor de machtsoverdracht in het land.

Bush, die in november herkozen hoopt te worden, verwierp elke vergelijking met de oorlog in Vietnam, die de Amerikanen nog steeds kwelt. "We veranderen in Irak de wereld en daarvan zullen de VS, de regio rond Irak, het gehele Midden-Oosten profiteren'', aldus Bush. "Een vrij Irak zal een slag zijn voor het internationaal terrorisme'', verzekerde de president.

Het Amerikaanse staatshoofd maakte duidelijk dat hij extra militairen naar Irak zal sturen als dat nodig is. "We blijven er zolang het nodig is en geen dag langer.'' De commandanten mogen van Bush in elke vorm optreden die de veiligheidssituatie vraagt.

Uit angst voor het toenemend aantal ontvoeringen roepen steeds meer landen, waaronder Frankrijk, Duitsland en Rusland, hun burgers terug uit het Arabische land. De regering in Moskou gaat over tot de grootste evacuatie tot nu toe. De Russen laten vanaf donderdag meer dan achthonderd burgers uit voormalige Sovjet-staten van Irak naar het oliestaatje Koeweit vliegen. Het gaat voornamelijk om arbeiders die er voor Russische bedrijven werken.

In Irak worden circa veertig buitenlanders in gijzeling gehouden, schatte een coalitiewoordvoerder dinsdag. Zij zijn afkomstig uit ten minste twaalf landen. Dinsdag werd bekend dat opstandelingen ook vier Italianen en een Franse journalist hebben gegijzeld. Een Canadese vermiste blijkt vastgehouden te worden in Najaf.

In deze voor sjiieten heilige stad houdt de militante geestelijke Muqtada al-Sadr zich schuil. De sjiitische opstandelingenleider wordt door de Amerikanen gezocht, die hem willen "doden of gevangennemen''.

Al-Sadr heeft zich bereid verklaard tot onderhandelingen met de Amerikanen. Hij deed dat onder druk van lokale leiders en een "aanzienlijke'' legermacht die de coalitie rond de stad heeft opgebouwd.

Volgens bronnen rond de geestelijke zou hij zijn militie willen ontwapenen, als de sjiitische religieuze autoriteiten dat vragen. Al-Sadr lijkt evenwel vooral te willen aansturen op een akkoord, waarin het bevel tot zijn arrestatie van de baan is en waarin zijn positie als invloedrijke geestelijke wordt erkend.

Amerikanen en soennitische opstandelingen in de stad Fallujah verlengden een wankel bestand woensdagochtend met 48 uur. Ondanks het staakt-het-vuren wordt er nog steeds sporadisch gevochten in de stad, die vorige week het toneel was van hevige gevechten met honderden doden.

Dinsdag was tankvuur te horen en bestookten gevechtsvliegtuigen stellingen van soennitische strijders in de stad. In de nacht van dinsdag op woensdag leverden Amerikaanse mariniers hevige gevechten in een industrieel district van de stad. Bij de schermutselingen kwamen de afgelopen 24 uur meer dan tien Irakezen om en raakten enkele tientallen gewond, aldus bronnen.

De Amerikanen hopen nog steeds dat in Fallujah een duurzaam bestand kan worden bereikt. Vertegenwoordigers van de regeringsraad proberen dat te regelen.

(Bron: ANP/RTR/AFP)