Eerste Nederlandse dode in Irak

Een 36-jarige sergeant-1 van de luchtmobiele brigade uit Schaarsbergen is maandag in Irak omgekomen door een aanslag met handgranaten. Een tweede militair, een 20-jarige soldaat, raakte ernstig gewond bij de aanslag in de stad As Samawah in het zuiden van Irak. Hij ligt in het mobiel hospitaal op het Nederlands kamp. Zijn toestand is stabiel.

De overleden sergeant is de eerste Nederlandse militair die door oorlogsgeweld omkomt, sinds de dood van Dutchbatter Raviv van Renssen in Srebrenica in 1995. Premier Balkenende en minister Kamp van Defensie keren vanwege de aanslag dinsdag vervroegd terug van hun vakanties in het buitenland.

De sergeant is de eerste Nederlandse militair die omkomt in Irak. Half maart kwam een Nederlandse ingenieur die voor een Duits bedrijf werkte om bij een aanslag in de buurt van Bagdad. Andere westerse landen hebben al veel meer doden te betreuren gekregen. Er zijn inmiddels meer dan 760 Amerikanen gedood. Ook onder Britten, Spanjaarden en Italianen vielen al tientallen doden.

Vice-premier De Graaf zei dinsdag in een ingelaste persconferentie dat de Iraakse politie twee verdachten van de aanslag heeft opgepakt. De Graaf betuigde zijn medeleven aan de
familie van het slachtoffer. De 36-jarige sergeant uit het Friese Franeker laat vrouw en twee kinderen achter. De Graaf sprak van een "verschrikkelijke schok voor iedereen"."

De aanslag had maandagavond om 19.50 uur Nederlandse tijd plaats. Volgens het ministerie van Defensie werden een aantal handgranaten naar patrouillerende Nederlandse militairen gegooid, die op een brug over de rivier Eufraat liepen in As Samawah, de hoofdstad van de 'Nederlandse provincie' Al Muthanna.

De twee gewonde militairen zijn daarna overgebracht naar een veldhospitaal in het Nederlandse Camp Smitty. Een van de twee overleed later.

Het was niet voor het eerst dat de ongeveer 1260 Nederlandse militairen in Irak te maken hadden met geweld. Twee keer waren er mortierbeschietingen op Nederlandse kampementen in As Samawah en Ar Rumaytah. Daarbij vielen geen gewonden. Ook waren er een aantal schietincidenten waarbij geen Nederlanders maar wel Irakezen omkwamen. Maandag nog hadden de Nederlanders vier Irakezen gearresteerd met zeven granaatwerpers.

Premier Balkenende liet in de nacht van maandag op dinsdag via de Rijksvoorlichtingsdienst weten dat hij met ontzetting kennis heeft genomen van het overlijden van een Nederlandse militair maandagavond in Irak. "De gedachten en het medeleven gaan uit naar de nabestaanden van het slachtoffer. Met bijna 1300 collega's kwam de getroffen militair naar Irak als teken van hoop en toekomst voor het overgrote deel van de bevolking", aldus Balkenende.

Kamerleden reageerden geschokt op de aanslag al benadrukte vrijwel iedereen dat het risico er in zat dat er slachtoffers zouden vallen onder de Nederlanders in Irak. De VVD riep op standvastig te blijven. "Als we niet willen dat mensen die granaten gooien het voor het zeggen krijgen in Irak, moeten we nu standvastig zijn. Nederland zou geen knip voor de neus waard zijn als we nu zouden vertrekken", aldus VVD'er Wilders.

Het CDA zei dat het "nu in paniek weghalen van militairen een beloning voor terrorisme zou zijn". Een besluit over verlenging van de missie is geen uitgemaakte zaak. PvdA-leider Bos noemde de aanslag een rampzalige gebeurtenis en "een schokkende illustratie van de verslechterende veiligheidssituatie in heel Irak en dus ook in de provincie Al Muthanna". Bos wil de missie niet verlengen.

Bij regeringspartij D66 is de lust om de missie te verlengen gedaald tot een minimum. Dat komt niet direct door de aanslag, maar wel door het Amerikaanse optreden in Irak dat D66 ten zeerste afkeurt. ChristenUnie en SGP zijn in beginsel wel voorstander van verlenging. GroenLinks en SP zijn daar bij voorbaat tegen. Het kabinet zal binnenkort een besluit nemen.

De Japanse regering heeft laten weten dat de Japanse inzet in Irak niet zal veranderen. De Japanners zitten met 550 militairen in het zelfde gebied als de Nederlanders en houden zich alleen bezig met de wederopbouw van het land en humanitaire hulp aan de bevolking.

(Bron: ANP)