Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

'Legertop liet gevangenen Irak mishandelen'

12 mei 04

De formeel eerst verantwoordelijke voor gevangenen van het Amerikaanse leger in Irak, generaal Janis Karpinsky, legt de verantwoordelijkheid voor de mishandelingen van Iraakse gevangenen volledig bij de legertop. Ondanks haar bezwaren plaatsten de hoogste Amerikaanse officieren in Irak de gevangenissen onder gezag van inlichtingendiensten. Die meenden dat er een hardere aanpak moest komen, omdat er zo weinig informatie uit de gevangenen in Irak kwam.

Karpinsky heeft dat verklaard tijdens een onderzoek van het Amerikaanse leger. Het dagblad The Washington Post publiceerde dat woensdag. Een raadsman van Karpinsky heeft het verhaal tegen de krant bevestigd.

Karpinsky leidde vorig jaar de militaire politie in Irak. Ze ging daarmee ook over de detentieoorden. Ze verzette zich naar eigen zeggen tegen haar superieuren, toen die de gevangenissen in handen van inlichtingendiensten gaven. Maar haar superieuren, vooral de generaals Ricardo Sanchez en Geoffrey Miller, schoven haar bezwaren terzijde.

Miller was vorig jaar chef van het gevangenenkamp dat de Amerikanen op een marinebasis aan de Baai van Guantánamo hebben ingericht. Hij werd volgens Karpinsky door politici uit het Pentagon (ministerie van Defensie) naar Irak gedirigeerd voor een harde aanpak van de Irakezen.

Het besluit om de gevangenissen onder een ander soort gezag te plaatsen werd volgens Karpinsky in september genomen. Ze heeft verklaard dat ze haar gezag moest prijsgeven onder grote druk van Miller en Sanchez. Karpinsky verzette zich ook tegen Sanchez' besluit om voor de handhaving van de orde "mogelijk dodelijk geweld'' tegen gevangenen toe te staan.

Karpinsky sputterde op een vergadering tegen dat de militaire politie als onderdeel van de coalitie over de gevangenissen ging. Miller droeg vervolgens alle aanwezigen behalve Karpinsky op de kamer te verlaten. Hij zei toen volgens Karpinsky letterlijk: "Ik heb toestemming om elke inrichting die ik wens in handen te nemen. We gaan de werkwijze van de militaire inlichtingendienst toepassen in de inrichting omdat de inlichtingendienst (vooralsnog) niet de informatie van de gedetineerden krijgt die hij zou moeten krijgen. We gaan hier MP's (leden van de militaire politie) naartoe sturen die weten hoe een ondervraging moet geschieden.''

De Amerikaanse onderminister van Defensie Cambone zei dinsdag nog tegen een Senaatscommissie dat er misverstanden waren over de nieuwe aanpak. Alles wat het Pentagon voor ogen had was "betere samenwerking en teambuilding tussen ondervragers van de inlichtingendiensten en leden van de militaire politie om meer en betere informatie te verkrijgen''.

De leider van het onderzoek dat het leger instelde, generaal Antonio Taguba, sprak in zijn rapport van verwarring als gevolg van de overdracht van verantwoordelijkheden. Die leidde tot "wrijvingen en een gebrek aan doelmatige communicatie tussen bevelhebbers''.

Maar volgens Karpinsky waren haar superieuren erg duidelijk. Zo zou Sanchez na weer een opstand in de Abu Ghraib-gevangenis hebben geklaagd over zwak optreden van de militaire politie. "Ik ben moe van die MP-mentaliteit. Ik wil dat ze eerst schieten en dan later niet-dodelijk geweld gebruiken''. Miller en Sanchez zijn niet in het kader van Taguba's onderzoek ondervraagd.

Leden van de Amerikaanse Senaat krijgen woensdag achter gesloten deuren nog meer beelden te zien van mishandelde Iraakse gevangenen. Er zijn volgens de zender CNN nog zeker tweehonderd opnames te bezichtigen.

De omroep CBS zendt woensdag in het programma '60 Minutes' videobeelden uit die Amerikaanse militairen in gevangenissen bij Bagdad maakten. Er staan geen mishandelingen op maar ze tonen de chaos in de gevangenissen Abu Ghraib en Kamp Bucca. Er zijn bijvoorbeeld duidelijk veel te weinig bewaarders.

(Bron: ANP/AFP)

 
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief