'Amerikanen schonden oorlogsrecht'

De hardhandige ondervragingsmethoden die Amerikaanse militairen toepasten in de Abu Ghraib-gevangenis in Bagdad, waren schendingen van de Conventies van Genève. Dat heeft onderminister van Defensie Paul Wolfowitz voor het eerst schoorvoetend toegegeven.

Ook de plaatsvervangend stafchef van de Amerikaanse strijdkrachten, generaal Peter Pace, erkende dat er wellicht sprake is geweest van schendingen van het internationaal recht. Beide kopstukken moesten zich donderdag verantwoorden voor de Senaatscommissie voor de strijdkrachten.

Tijdens een verhitte hoorzitting vroeg een van de Senatoren Pace wat hij ervan zou vinden als hij foto's zou zien van een Amerikaanse marinier naakt, vastgebonden, in een compromitterende positie met een kap over zijn hoofd. Hij antwoordde dat hij dat zou omschrijven als een schending van de Geneefse Conventies. Wolfowitz gaf even later vrijwel hetzelfde antwoord toen hem deze vraag werd gesteld.

De uitlatingen van Wolfowitz en Pace staan volgens de dagbladen The New York Times en The International Herald Tribune haaks op de lezing van minister van Defensie Donald Rumsfeld. Die heeft verklaard dat alle Amerikaanse procedures vallen binnen de grenzen van het internationaal recht.

Het Amerikaanse leger is vrijdagochtend begonnen met de vrijlating van ruim driehonderd gedetineerden uit de Abu Ghraib-gevangenis. Volgens de BBC vertrok in alle vroegte de eerste bus met gevangenen uit de strafinrichting, die de dag ervoor nog werd vereerd met een bezoek van de bazen van Wolfowitz en Pace, minister Rumsfeld en stafchef Richard Myers.

Rumsfeld hield donderdag een rede voor honderden militairen, waarin hij verzekerde dat de verantwoordelijken voor de mishandelingen hun straf zullen krijgen. Ook zei hij dat de nieuwe leiding van de gevangenis ervoor zou zorgen dat dergelijke misstanden niet meer zullen voorkomen. Hij noemde het schandaal een zware klap voor de Amerikaanse strijdkrachten.

De minister riep de soldaten op zich niet van de wijs te laten brengen door kritiek. "De afgelopen dagen is alle aandacht maar op enkelingen gericht geweest die de waarden van Amerika hebben verraden." Rumsfeld sprak zijn waardering uit voor de inzet van de militairen. "We zijn trots op u en op de grootste wijze waarop u uw taken uitvoert", aldus de bewindsman.

Kritiek aan zijn eigen adres wees Rumsfeld van de hand. "Ik ben gestopt met kranten lezen", verklaarde hij. Hij herhaalde dat hij zeker niet zal aftreden, een mogelijkheid die vooral Democratische kringen steeds luider klinkt. "Het is een feit: ik zal overleven", sprak hij. Rumsfeld wordt uiteindelijk verantwoordelijk gehouden voor het mishandelingsschandaal.

Terwijl de Amerikanen probeerden de schade van het wangedrag van een deel van hun soldaten te beperken, raakten donderdag de Britse strijdkrachten opnieuw in opspraak door berichten over martelingen van Iraakse gevangenen. Deense media maakten melding van ernstige mishandelingen, zich baserend op het ministerie van Defensie in Kopenhagen.

Twee Deense hulpverleners, die in september een opleiding volgden in een Brits veldhospitaal in Basra, hebben verklaard dat zij daar twee Irakezen hebben gezien die net hardhandig waren ondervraagd door de Britten. Een van hen zou zijn bezweken aan de verwondingen die hij tijdens het verhoor had opgelopen.

(Bron: ANP)