Bush kondigt 'duidelijke strategie' voor Irak aan

De Amerikaanse president Bush heeft aangekondigd dat hij maandag een 'duidelijke strategie' voor Irak zal presenteren. Hij doet dat in een toespraak die kennelijk bedoeld is om de Amerikanen ervan te overtuigen dat hij de situatie helemaal in de hand heeft. De Amerikaanse kiezers hebben blijkens opiniepeilingen momenteel zeer weinig waardering voor Bush en dat komt hem in de aanloop naar de verkiezingen - in november - niet goed uit.

Daarom gaat hij zijn volk uitleggen wat er volgens hem moet gebeuren in de korte periode tot de overdracht van de macht in Irak aan de bevolking daar. De omstandigheden waarin hij dat moet doen, zijn niet gemakkelijk. Vrijdag kwamen opnieuw details naar buitenvan mishandeling en seksuele vernedering van Iraakse gevangenen door Amerikaanse militairen. Bovendien is er felle kritiek op Washington, dat opnieuw eist dat zijn onderdanen opnieuw immuniteit krijgen voor vervolging door het Internationaal Strafhof.

De schokkende foto's en beschrijvingen van mishandeling en seksuele vernedering van Iraakse gevangenen wekten vrijdag opnieuw verontwaardiging. De Amerikaanse krant The Washington Post kwam met onder ede afgelegde verklaringen van dertien gevangenen uit de Abu Ghraib-gevangenis en foto- en videomateriaal waarop hij de hand had weten te leggen. Het materiaal gaat veel verder dan de beelden die eerder door de media waren getoond.

Uit de Abu Ghraib-gevangenis hebben de bezettingstroepen vrijdag opnieuw gevangenen vrijgelaten. Dertien bussen met in totaal 472 Irakezen verlieten het beruchte detentiecentrum. Ook sommige van de vrijdag vrijgelaten gevangenen zeggen slecht te zijn behandeld. Velen spraken over vernederingen door Amerikaanse soldaten.

Het artikel in de Washington Post beschrijft hoe Amerikaanse militairen in het voormalige martel- en executiecentrum van Saddam Hoessein in de avonddienst op de rug van gevangenen reden alsof die dieren waren en hen dwongen tot anale seks met voorwerpen. Ook moesten gevangenen met een kap over hun hoofd masturberen waar anderen bij waren en rondparaderen in vrouwenondergoed. Tijdens de heilige maand Ramadan werden gevangenen gedwongen alcohol en varkensvlees te eten, wat voor moslims streng verboden is.

Het schandaal rond de mishandelingen beïnvloedt ook het debat in de VN-Veiligheidsraad over de wens van de Verenigde Staten om voor hun onderdanen immuniteit te krijgen voor vervolging door het Internationaal Strafhof. Duitsland, Frankrijk, Spanje en andere leden van de Veiligheidsraad weigeren in te stemmen met een verlenging van de onschendbaarheid die tal van experts en tal van staten illegaal noemen.

In 2002 werd onder Amerikaanse druk voor het eerst zo'n resolutie aangenomen, met een geldigheidsduur van een jaar. In 2003 werd de immuniteit verlengd, ondanks de protesten van mensenrechtenorganisaties en deskundigen in het volkenrecht. De immuniteit, in de formulering zoals nu voorgesteld door de VS, zou ook gelden voor de Amerikaanse bezettingstroepen in Irak. Die worden niet alleen beschuldigd van het martelen en doden van gevangenen, maar ook van massaslachtingen onder vrouwen en kinderen. De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) noemt het dan ook onaanvaardbaar dat de VS een "speciale behandeling inzake oorlogsmisdaden'' opeisen.

Ook een gevoelige klap voor de VS is dat Spanje nu geen militairen meer in Irak heeft. De laatste Spaanse soldaat kwam vrijdagmiddag in Koeweit aan. Daarvandaan vertrekt het Spaanse contingent, met in zijn kielzog militairen uit Latijns-Amerikaanse landen die onder Spaans commando stonden, naar huis. De VS, die nog steeds geen land bereid hebben gevonden de rol van de Spaanse militairen over te nemen, voeren nu zelf het commando over de voormalige Spaanse basis in Diwaniyah.

Zij zijn in het zuiden van Irak al wekenlang in zware gevechten verwikkeld met de militie van de radicale sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr. Deze heeft zijn aanhang vrijdag opgeroepen de strijd tegen de Amerikanen voort te zetten, ook wanneer hij gevangen genomen of gedood wordt.

(Bron: ANP)