Ontwerpresolutie laat troepen nog lang in Irak

De vijftien leden van de VN-Veiligheidsraad zijn maandag in New York begonnen aan besprekingen over een nieuwe ontwerpresolutie over Irak. De Verenigde Staten en Groot-Brittannië presenteerden hun voorstel achter gesloten deuren. De tekst die wordt besproken voorziet in een "multinationale troepenmacht'' die ook na de machtsoverdracht van 30 juni nog tot zeker een jaar in het land kan blijven, onder Amerikaans commando.

De presentatie van de ontwerpresolutie zal centraal staan in een tv-toespraak die de in eigen land steeds minder populaire president Bush maandagavond (02.00 uur Nederlandse tijd) zal houden. Hij wil volgens Amerikaanse media vooral duidelijk maken dat zijn regering een goede strategie heeft voor de toekomst van Irak, een aanpak die de internationale gemeenschap en de steeds kritischer Amerikanen met een gerust hart kunnen ondersteunen.

Voor de Verenigde Naties is in de ontwerptekst een leidende rol voorzien in het opzetten van een nieuw bestuur en het organiseren van verkiezingen van een overgangsparlement in december of januari. De volkerenorganisatie krijgt ook een rol bij het opstellen van een nieuwe grondwet.

De rol van de VN is voor veel landen, waaronder Nederland, van cruciaal belang voor een nieuwe of hernieuwde betrokkenheid bij de wederopbouw van het Arabische land. Vooral de VS hopen dat een grotere betrokkenheid van de Verenigde Naties meer landen zal bewegen troepen te sturen. Washington en Londen begonnen de "preventieve oorlog'' in Irak vorig jaar zonder nadrukkelijke VN-steun.

Over de resolutie is al weken achter de schermen vergaderd. De Veiligheidsraad zal naar verwachting eind deze maand of begin volgende maand een definitieve tekst goedkeuren. Het wachten is in elk geval op een rapport van VN-gezant Lakhdar Brahimi over de samenstelling van een nieuw Iraaks overgangsbestuur.

De Algerijnse VN-diplomaat zal mogelijk eind deze week alvast de namen bekendmaken van onder anderen een president, premier en twee vice-presidenten. Volgens The New York Times van maandag is er achter de schermen een fikse machtsstrijd gaande tussen sjiitische, soennitische en Koerdische functionarissen, die azen op een toppositie in een nieuw bestuur.

De resolutie die nu in New York ter tafel ligt, vormt uiteindelijk een internationaal aanvaarde basis voor de formele beëindiging van de bezetting van Irak, hoewel de blijvende grote multinationale troepenmacht nog geruime tijd het straatbeeld zal blijven bepalen. Het voorstel rept overigens met geen woord over de controle over Iraakse gevangenissen en de behandeling van gedetineerden.

De multinationale troepenmacht zal "als partner'' samenwerken met het nieuwe Iraakse leger, dat formeel onder commando van een Iraakse generaal zal staan. Hoewel de tekst niet nadrukkelijk over de NAVO rept, worden "internationale veiligheidsorganisaties'' aangespoord deel te nemen aan de missie in Irak. Een onderdeel van de buitenlandse troepenmacht krijgt, onder Amerikaans commando, als enige taak de bescherming van VN-medewerkers in Irak.

Het geweld in Irak ging ondanks de diplomatieke initiatieven maandag onverminderd door. Vooral Bagdad was het toneel van bloedvergieten. Door verscheidende explosies kwamen zeker vijf mensen om het leven, onder wie twee Britse medewerkers van een beveiligingsbedrijf. In de sjiitische wijk Sadr City kwamen 18 tot 26 mensen om, volgens de Amerikanen allen leden van de militie van de opstandige sjiitische leider Muqtada al-Sadr.

(Bron: ANP)