Eensgezindheid over resolutie voor 'soeverein' Irak
7 jun 04
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties lijkt dinsdag nog een resolutie over Irak aan te kunnen nemen.
De Verenigde Staten en de regering die Washington in Irak heeft aangesteld, hebben laat op zondag met
schriftelijke uiteenzettingen wantrouwen tegenover een Amerikaans-Britse ontwerpresolutie voor een belangrijk
deel weggenomen. De uiteenzettingen zorgden zondagavond voor een speciale en optimistische zitting van de
Veiligheidsraad.
De VS en Groot-Brittannië hopen dat hun laatste voorstel, het vierde in twee weken tijd, voor het begin
dinsdagavond van de top van grote geïndustrialiseerde mogendheden (G8) in Georgia, kan worden
aangenomen.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Powell en de Iraakse interim-premier Allawi hebben in brieven
aan de raad toegelicht wat straks de bedoeling is. De Amerikanen stellen 30 juni de soevereiniteit over te
dragen. Dan verandert op papier de overwegend Amerikaanse bezettingsmacht in een 'militaire partner' van en
in Irak. De door de VS aangestelde bestuurders in Bagdad worden dan een internationaal erkende
interim-regering.
Maar de zeggenschap over militaire operaties en de machtsverhouding tussen de Amerikanen en de
interim-regering is ook maandag nog onderwerp van discussie. De Amerikaanse VN-ambassadeur John Negroponte
zei te verwachten dat de nieuwste tekst grote steun binnen de Veiligheidsraad kan krijgen. Negroponte wordt
de Amerikaanse ambassadeur in Bagdad en daarmee feitelijk de machtigste man van Irak.
De Britse VN-ambassadeur Emyr Jones Parry meende dat de uiteenzettingen van Powell en Allawi de vooralsnog
missende schakel vormden voor een resolutie. Hij heeft gezegd dat de ontwerptekst die maandag wordt
besproken, tegemoet komt aan de wensen van de Irakezen en wantrouwige mogendheden zoals China, Frankrijk,
Rusland en de Bondsrepubliek.
De Franse collega van Jones Parry in New York, Jean-Marc de la Sablière, zei dat hij tevreden was met
de toelichtingen van Powell en Allawi. Frankrijk hamerde er evenwel in de nacht van zondag maandag nog steeds
op dat de Iraakse interim-regering ten minste de controle krijgt over grote of gevoelige militaire operaties.
Als dat vaststaat, is volgens Parijs alles in orde.
Een Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Joeri Fedotov, heeft maandag laten weten dat zijn land
"positieve veranderingen'' (in de ontwerptekst) ziet, maar er zijn nog kwesties om te regelen.
Allawi's ideeën over het partnerschap zijn niet erg precies. Hij sprak over een comité van
interim-ministers dat de grote lijnen voor veiligheidsoperaties uitstippelt. In dit comité zitten dan
ook de meest "geëigende bevelhebbers van de multinationale macht'' in Irak, om de coördinatie en
samenwerking te bespreken.
De Amerikaanse bevelhebbers zullen volgens Powell 'in partnerschap' werken met de Iraakse veiligheidstroepen.
Die troepen vallen volgens Powell zonder meer onder de Iraakse interim-bewindslieden. De Iraakse militairen
zullen dankzij training door de Amerikanen in toenemende mate de verantwoordelijkheid voor de veiligheid in
Irak gaan dragen, aldus Powell.
Negroponte heeft beklemtoond dat de Iraakse interim-regering geen enkele zeggenschap krijgt over de
Amerikaanse bevelvoering zoals het geopperde vetorecht over gevoelige acties.
(Bron: ANP/AFP/DPA)