Kabinet onverstoorbaar onder storm van protest

Het kabinet blijft onverstoorbaar onder de storm protest tegen zijn harde saneringsmaatregelen. Na de troonrede en de presentatie van de miljoenennota 2005 dinsdag bleven vice-premier Zalm en de ministers De Geus van Sociale Zaken en Brinkhorst van Economische Zaken hameren op de noodzaak van de ingezette koers.

Zalm constateerde in een toelichting op de plannen dat het met het draagvlak en de beeldvorming "nog niet geweldig gaat". Maar hij wist eveneens dat ook in het verleden "tegen iedere wijziging in de sociale zekerheid te hoop werd gelopen". Uit een opiniepeiling van onderzoeksbureau Interview/NSS, gehouden in opdracht van het ANP en de NOS, bleek dat vier op de vijf Nederlanders geen vertrouwen heeft in dit kabinet.

Het kabinet weet zich wel gesteund door de regeringsfracties CDA, VVD en D66 in de Tweede Kamer. Ook zij zijn overtuigd van de noodzaak de "structurele zwakheden" in de Nederlandse economie aan te pakken. Dan gaat het onder meer om de hoge loonkosten en de geringe arbeidsparticipatie. Volgens VVD-fractievoorzitter Van Aartsen is er zonder hervormingen in sociale zekerheid en zorg "geen sociaal, rechtvaardige" samenleving in Nederland haalbaar. "Als we de boel de boel laten, kun je zeggen dat we in een jungle komen."

CDA, VVD en D66 willen de kabinetsplannen slechts op enkele onderdelen bijstellen. Zo moeten de onderwijsbezuinigingen van ruim 200 miljoen van tafel en wil het CDA de VUT- en prepensioenmaatregelen verder verzachten. CDA-fractievoorzitter Verhagen wil iedereen ontzien die op 1 januari 2006, als de plannen ingaan, 56 jaar of ouder is. In het kabinetsvoorstel is dat 57 jaar of ouder. Bij de VVD leeft nog de wens de fiscale voordelen van het grijs kenteken te behouden.

De coalitiepartijen riepen het kabinet dinsdag wel op zijn ingrijpende maatregelen beter uit te leggen aan de bevolking. "Het kabinet moet het totaalbeeld beter neerzetten. De mensen moeten zien dat hen niet alleen iets afgenomen wordt, maar dat er ook iets voor terugkomt", zei Verhagen. Ook in de troonrede gaf koningin Beatrix aan dat het herstel van vertrouwen in de economie ook het komende jaar van iedereen offers vergt.

Vrijwel alle maatregelen uit de miljoenennota lekten eerder al uit en ontvingen meteen veel kritiek van oppositiepartijen en maatschappelijke organisaties. Zo komt er een no-claimkorting in de gezondheidszorg, wordt de toegang tot de WW beperkt en is de pc-privéregeling afgeschaft. De kabinetsvoorstellen leiden ertoe dat het begrotingstekort in 2005 uitkomt op 2,6 procent.

De economie trekt met een groei van 1,5 procent weer licht aan. Maar met de werkgelegenheid blijft het kwakkelen. Het aantal werklozen loopt volgend jaar op tot 550.000. Vrijwel iedereen gaat er bovendien in koopkracht op achteruit. Zalm gaf dinsdag aan dat er geen alternatief is voor de ingrijpende maatregelen van het kabinet. Ook de tegenbegrotingen van de oppositiepartijen zijn dat volgens hem niet. Zalm laakte vooral de lastenverzwaringen voor de midden- en hogere inkomens die PvdA, SP en GroenLinks inzetten om de economie aan te jagen.

De PvdA schept in haar eigen plannen 25.000 extra banen en komt uit op een lager begrotingstekort dan het kabinet. Bij GroenLinks is het tekort hoger dan bij het kabinet. De partij schept wel 52.000 banen. De SP creëert 12.000 extra banen. Zalm noemde de oppositie-plannen het "afstraffen van carrièremaken". De VVD-bewindsman verving op prinsjesdag premier Balkenende die in het ziekenhuis ligt vanwege een infectie aan zijn rechtervoet. Volgens Zalm is de premier desondanks "vol goede moed en vief van geest".

Woensdag besluiten de fractievoorzitters wanneer de uitgestelde algemene politieke beschouwingen wel doorgang zullen vinden.

(Bron: ANP)