Harde strijd in Europese Commissie over Turkije

In Brussel woedt tot op het laatste moment een stevige discussie over een cruciaal rapport over de toetreding van Turkije tot de Europese Unie. De kabinetschefs, hoofden van de persoonlijke staven van de leden van de Europese Commissie, zijn dinsdag hoogst uitzonderlijk opnieuw bijeengekomen om te praten over strenge voorwaarden voor Turkije.

Maandag konden ze nog geen akkoord bereiken over de tekst, die de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, woensdag moet goedkeuren. Sommige commissarissen, onder wie Bolkestein en de Oostenrijker Fischler, zijn sceptisch over de komst van de Turken in de EU en willen dat het lidmaatschap geen vanzelfsprekendheid wordt.

In de uiteindelijke tekst staat vrijwel zeker dat Turkije klaar is om de onderhandelingen over lidmaatschap te beginnen. Het land heeft voldoende voortgang geboekt met onder meer politieke hervormingen en aandacht voor de mensenrechten.

Tegelijkertijd zou de EU op elk moment de onderhandelingen, die tien tot vijftien jaar duren, kunnen schorsen of zelfs stopzetten. Voorzitter Prodi van de commissie zei dinsdag dat dit niet zo bijzonder is. Ook bij andere uitbreidingen zouden de onderhandelingen afhankelijk zijn van de vooruitgang op het gebied van de mensenrechten.

Verder moeten de leden van de commissie overeenstemming zien te bereiken over een tijdelijke maatregel om Turkse migranten te weren. Normaal gezien mogen EU-burgers zich overal in de Unie vestigen, maar bij Turkije zal er een langdurige uitzondering komen. Bovendien leiden de onderhandelingen mogelijk niet automatisch tot lidmaatschap van de unie, zoals bij andere kandidaatlanden gebruikelijk is.

Uiteindelijk zijn het de Europese regeringsleiders die, onder voorzitterschap van premier Balkenende, in december de knoop doorhakken. Veel landen hebben al laten weten groot belang te hechten aan het rapport van de commissie, dat het laatste grote besluit zal zijn dat de ploeg onder leiding van Prodi neemt.

Woensdag komt de commissie ook met rapportages over de kandidaatlanden Roemenië, Bulgarije en Kroatië. De eerste twee krijgen het voordeel van de twijfel en kunnen vrijwel zeker in 2007 lid worden. Bij Roemenië wordt nog gedacht aan 2008, als het land niet op tijd aan de voorwaarden kan voldoen. Bij Kroatië zal de commissie volgens sommige bronnen nog geen datum noemen voor het begin van de onderhandelingen voor lidmaatschap.

Alle kandidaatlidstaten krijgen bij de onderhandelingen een strenge beoordeling. Ze moeten de EU-wetten niet alleen op papier overnemen, maar ook in de praktijk. Dat was bij de meest recente uitbreiding met tien nieuwe lidstaten niet altijd het geval.

(Bron: ANP)