"Honderden criminele illegalen ontlopen celstraf"

Illegalen die veroordeeld zijn tot een celstraf komen door falende samenwerking binnen de overheid vaak helemaal niet in de gevangenis terecht. Uit een nog vertrouwelijk onderzoek van hoogleraar straf- en vreemdelingenrecht A. van Kalmthout blijkt dat 60% van de criminele illegalen die door de rechter zijn veroordeeld tot soms maandenlange gevangenisstraffen, die straf helemaal niet uitzit.

In NOVA zegt van Kalmthout dat het om een groot aantal illegalen gaat die jaarlijks de cel ontloopt: "Dan heb je het over honderden en ik denk zelfs over duizenden mensen".

De illegalen zijn veroordeeld voor winkeldiefstal, straatroof maar ook voor zware vergrijpen als drugshandel en poging tot doodslag

Oorzaak is de slechte samenwerking tussen de verschillende overheidsdiensten die zich bezig houden met de illegalenproblematiek. "De ene dienst weet vaak niet dat over bepaalde personen de ontbrekende gegevens wel aanwezig zijn in een dossier van een andere dienst", zegt Van Kalmthout. "Bijvoorbeeld hoe iemand heet, of hij eerder in Nederland asiel heeft aangevraagd, of hij al eerder gepresenteerd is, of hij strafrechtelijke veroordelingen op zijn naam heeft. Al dat soort gegevens zijn natuurlijk van belang".

Ongeveer 12 verschillende overheidsdiensten zoals politie, justitie, rechtelijke macht, het gevangeniswezen en de marechaussee houden zich bezig met de aanpak van illegalen. Maar al die diensten wisselen nauwelijks informatie uit. Als een illegaal in vreemdelingenbewaring terecht komt wordt er nauwelijks gekeken of die persoon ook nog een strafblad heeft en nog een straf moet uitzitten.

Justitie probeert deze persoon het liefst zo snel mogelijk het land uit te zetten. Maar ook dat lukt niet: "Het uiteindelijke resultaat van die vastzetting in ieder geval in die huizen van bewaring in Tilburg en Ter Apel en er zijn er nog een paar, dat is dat er op dit moment minder dan 40% geslaagde uitzettingen plaatsheeft", zegt Van Kalmthout.

En dus wordt hij én niet uitgezet én ontloopt hij zijn gevangenisstraf omdat de verschillende diensten in de vreemdelingenketen slecht samenwerken.

D66-Kamerlid E. Lambrechts is verbijsterd over de resultaten van het onderzoek. "Het is bizar. Iemand die hier legaal is moet gewoon z'n hele straf uitzitten, maar een illegaal die crimineel is heeft een grote kans dat hij op straat wordt gezet". Ze wil direct maatregelen van minister Verdonk.

Het ministerie van Justitie verwerpt de conclusie van Van Kalmthout. Volgens het ministerie wordt bij iedere gearresteerde illegaal gekeken of hij nog een straf heeft uitstaan. Mocht dat zo zijn dan gaat hij ook daadwerkelijk de cel in.