Balkenende optimistisch naar EU-top over Turkije
15 dec 04
Premier Balkenende vertrekt donderdag met steun van de Tweede Kamer en met optimistische verwachtingen naar
Brussel waar hij de EU-top zal voorzitten. Balkenende verwacht dat de staatshoofden en regeringsleiders van
de 25 landen van de Europese Unie Turkije zullen uitnodigen toetredingsonderhandelingen te beginnen.
Een ruime Kamermeerderheid steunde Balkenende en minister Bot van Buitenlandse Zaken in het laatste
voorbereidende debat in de Tweede Kamer. Alleen de LPF en de SGP zijn tegen het openen van de
onderhandelingen met Turkije, die tot doel hebben dat Turkije over tien tot vijftien jaar volwaardig lid
wordt van de EU.
Balkenendes eigen CDA bleef enigszins vaag over steun aan de premier, maar die stelde zelf dat hij "voldoende
steun" ervaart van de CDA-fractie. "Ik proef een mandaat om door te gaan, er zijn geen al te grote bezwaren,
maar wel kritische kanttekeningen. Die beschouw ik als een aansporing."
PvdA en VVD daagden het CDA uit zich duidelijker uit te spreken. CDA-Kamerlid Van Dijk zei dat hij de wensen
van zijn fractie in de ontwerpconclusies "niet voldoende" terugziet, maar hij toonde vertrouwen dat het
kabinet dat alsnog regelt. Dat is onvoldoende steun voor het kabinet, concludeerden PvdA en VVD.
Balkenende herhaalde verder dat hij verwacht dat de top Turkije zal uitnodigen om toetredingsonderhandelingen
te beginnen. "Er lijkt een ja aan te komen", aldus de premier, die de afgelopen week gesprekken voerde met
zijn meeste Europese collega's en onder meer bezoeken bracht aan de Griekse premier, de Grieks-Cypriotische
president, de Duitse bondskanselier, de Franse president en de Oostenrijkse kanselier.
Balkenende benadrukte dat de onderhandelingen zeker niet al na vijf of zes jaar tot toetreding van Turkije
zullen leiden, zoals oud-eurocommissaris Bolkestein voorspelt. Ook staat volgens Balkenende niet vast dt
Turkije na tien tot vijftien jaar onderhandelen zal toetreden, al is dat wel het doel. "We gaan een proces in
waarvan de uitkomst niet is gegarandeerd."
Op de top in Brussel zal de exactie formulering van zo'n "open einde" van de onderhandelingen de lastigste
klus zijn, voorspelde de premier. Landen als Frankrijk, Oostenrijk en Denemarken willen eigenlijk dat Turkije
geen lid wordt, maar een speciale status of een gepriviligieerd partnerschap krijgt.
Het debat in de Kamer ging uiteindelijk steeds minder over de vraag of Turkije voldoet aan de politieke
'Kopenhagen-criteria' voor mensenrechten, democratie en rechtsstaat en steeds meer over de vraag of het CDA
de eigen bewindslieden nu wel of niet volmondig steunt. Van de grote partijen was het CDA tot dusver het
meest kritisch over Turkije.
Fractievoorzitter Verhagen stelde de afgelopen maanden meermalen dat Turkije niet klaar is voor
toetredingsonderhandelingen. Nu stelde CDA-Kamerlid Van Dijk dat de onderhandelingen kunnen beginnen als
Turkije nog zeven hervormingswetten aanneemt, maatregelen invoert tegen de intimidatie van christen en tegen
de nog altijd bestaande martelingen in gevangenissen en politiecellen.
Het CDA neemt er genoegen mee dat minister Bot eerder aankondigde zich er "hartstochtelijk" voor te zullen
inzetten dat deze maatregelen in de conclusies van de EU-top van vrijdag worden opgenomen. Ook ligt het CDA
niet langer dwars als de EU-top een datum stelt voor het begin van de onderhandelingen, al zijn de
christen-democraten "geen voorstander van het noemen van data".
(Bron: ANP)