Europa en VS slaan handen weer ineen

De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben dinsdag een punt gezet achter de onderlinge strijd over de oorlog in Irak. Tijdens ontmoetingen tussen regeringsleiders van NAVO, VS en EU is een sfeer gecreëerd om weer gezamenlijk zaken aan te pakken.

Tot veel tastbare resultaten hebben de topbijeenkomsten nog niet geleid. Wel veroordeelden de Amerikaanse president Bush en zijn Franse ambtsgenoot Chirac maandag al eendrachtig Syrië, dat zich uit Libanon zou moeten terugtrekken. In NAVO-verband is verder afgesproken dat alle lidstaten deelnemen aan de opleiding van Iraakse militairen binnen of buiten Irak. Dat was eerder nog zwaar omstreden.

VS en EU gaan ook een gezamenlijke conferentie organiseren over Irak. Alle in Brussel aanwezige politici spraken over een sterk verbeterde, en volgens premier Balkenende zelfs "relaxte" sfeer. "Europa en de Verenigde Staten zijn goede vrienden", stelde Bush dinsdag tijdens een persconferentie. Volgens Balkenende is een "definitief punt gezet achter de sfeer van verkilling in de transatlantische verhoudingen".

Hij wilde nog niet zo ver gaan te zeggen dat er sprake is van een nieuw tijdperk. "Er zijn hier ook wel grappen gemaakt over de geschillen die we in het verleden hebben gehad", aldus Balkenende. "De behoefte aan het intensiveren van de contacten ontstond natuurlijk ook al na de herverkiezing van Bush." Minister Bot van Buitenlandse Zaken zei dat het nu ook aan Frankrijk en Duitsland is "om de nieuwe relatie inhoud te geven".

Volgens Balkenende zou er als eerste enige toenadering kunnen ontstaan in de discussie over de opheffing van het wapenembargo tegen China. Frankrijk is daar sterk voor, zodat Franse bedrijven wapens kunnen leveren aan China. Bush toonde zich nog zeer sceptisch. Hij vreest voor verstoring van het broze evenwicht tussen China en Taiwan.

Verder stelde hij dat wapenleveringen ook kunnen leiden tot overdracht van technologie aan China, waar de VS zeer bevreesd voor zijn. "Je proeft wel dat daar verdere discussie over plaats kan vinden", aldus Balkenende. EU en VS naderden elkaar nog niet over heikele punten als de Amerikaanse weigering om het klimaatverdrag van Kyoto te tekenen of het Internationaal Strafhof in Den Haag, dat de Amerikanen niet erkennen. "Kyoto ligt achter ons", aldus Bush. "We moeten nu samen nieuwe technologieën ontwikkelen om de lucht schoner te maken."

Bush en de andere NAVO-leiders spraken ook af om de band tussen de militaire alliantie en de EU beter op elkaar af te stemmen. Daarmee pareerde NAVO-secretaris-generaal De Hoop Scheffer ook de wens van de Duitse bondskanselier Schröder, die graag een extra overleginstantie wil tussen EU, VS en NAVO. Op Schröders vaste bondgenoot Chirac na wezen alle andere regeringsleiders dit af.

Samenwerking zal er volgens Balkenende snel ontstaan bij de bestrijding van terrorisme, waar Bush ook op wees, toen hij maandag in een toespraak de moord op Theo van Gogh aanhaalde. Balkenende hield daarover dinsdag ook een aparte inleiding. "We hebben elkaar nodig. Vooral ook op dit terrein", aldus Balkenende.

Bush reist woensdag door naar Duitsland, waar hij een apart onderhoud heeft met Schröder. Daarna bezoekt hij nog Slowakije, waar hij de Russische president Poetin zal ontmoeten.

(Bron: ANP)