Van Aartsen treedt af, Wiegel keert niet terug

Jozias van Aartsen is woensdag teruggetreden als VVD-fractieleider.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van dinsdag had hij voor zichzelf een ondergrens gesteld en die werd niet gehaald, zei hij tijdens een persconferentie. "De kiezer geeft en de kiezer neemt, soeverein als de zee." Wie de nieuwe fractieleider van de VVD wordt is nog onduidelijk.

Volgens ingewijden circuleren er drie scenario's. In het eerste wordt staatssecretaris van Onderwijs Rutte fractievoorzitter. De huidige vice-fractieleider Bibi de Vries zou dan naar Onderwijs vertrekken.

Een andere mogelijkheid is dat defensieminister Kamp de leiding van de VVD-fractie overneemt. Kamerlid Van Baalen zou dan minister van Defensie worden. Rutte (campageneleider bij de raadsverkiezingen) en Kamp worden beiden gezien als portentiële lijsttrekker van de VVD bij de Kamerverkiezingen van mei volgend jaar. De VVD-leden kiezen in juli de lijsttrekker. Rutte werd woensdag door partijprominenenten als europarlementariër Maaten en oud-staatssecretaris Linschoten naar voren geschoven.

Volgens een derde variant zou tot juli een ,,technisch voorzitter" de VVD-fractie gaan aanvoeren. Genoemd worden de Kamerleden Hofstra (die heeft aangekondigd volgend jaar niet meer verkiesbaar te zijn) en Van Beek.

Van Aartsen wilde woensdag niet vooruitlopen op zijn opvolging. Zelf blijft hij lid van de Tweede Kamer. Het aftreden van de VVD-fractievoorzitter kwam in de nacht van dinsdag op woensdag zeer onverwacht. De VVD had weliswaar verloren bij de raadsverkiezingen, maar veel minder dan coalitiegenoten CDA en D66. Van Aartsen meldde tijdens zijn persconferentie dat hij vooraf voor zichzelf een ondergrens had gesteld. De VVD zou maximaal honderd zetels mogen verliezen. Het werden er 128. Campagneleider Rutte was van die ondergrens op de hoogte; verder niemand.

Ook VVD-coryfee Wiegel trok woensdag de consequenties uit de verkiezingsnederlaag. Hij maakte bekend dat hij niet zal terugkeren in de politiek. Van Aartsen was van plan geweest zijn vriend Wiegel te vragen als premierkandidaat als hij VVD-lijsttrekker zou worden. Ook werd er wel gespeculeerd over Wiegel als lijsttrekker.

In de reacties overheerste woensdag verrassing en respect voor het besluit van Van Aartsen. Vicepremier Zalm (VVD) sprak van een ,,dapper besluit". Premier Balkenende noemde het een interne VVD-zaak en onderstreepte dat de coalitie verdergaat. CDA-fractieleider Verhagen zei dat hij de goede contacten met Van Aartsen zal missen. D66-leider Van der Laan betitelde het vertrek van haar "goede collega" Van Artsen als "jammer". Volgens GroenLinks moeten er nieuwe verkiezingen komen.

(Bron: ANP)