Terrorisme-onderzoekers: kritiek op spierballentaal politiek

"De spierballentaal van politici na de moord op Theo van Gogh heeft geleid tot een opgefokte situatie en een overtrokken discussie waarbij vaak geen goed onderscheid is gemaakt tussen de hele kleine groep jihadi’s en de massa van de moslimbevolking in Nederland."

Dit zegt terrorisme-onderzoeker Frank Buijs vanavond in NOVA. Met twee collega's deed hij een jaar lang onderzoek naar radicale en democratische moslims in Nederland

Kort na de moord op filmmaker Theo van Gogh nam de Tweede Kamer een motie aan waarin minister Verdonk van Integratie werd gevraagd een onderzoek te laten verrichten naar de radicalisering van moslimjongeren in Nederland. Dit onderzoek is verricht door Frank Buijs, Froukje Demant en Atef Hamdi, werkzaam bij het Instituut voor Migratie en Etnische Studies (IMES) van de Universiteit van Amsterdam. Dit onderzoek met de titel "Strijders van Eigen Bodem" is vandaag verschenen.

De onderzoekers onderscheiden een grote middengroep van moslimjongeren die wordt geflankeerd door radicalen, die de democratie afwijzen aan de ene kant en jongeren die juist de democratie willen gebruiken aan de andere kant. Die radicalen worden vaak salafisten of salafies genoemd, maar de onderzoekers onderscheiden deze salafies ook weer in drie groepen: de a-politieke die niets met de politiek te maken willen hebben en zich terugtrekken in hun geloofsbeleving, de politieke die de democratie op zich niet afwijzen en soms zelfs willen gebruiken, en de politieke jihadies. De laatste categorie wijst de democratie principieel af en is zelfs bereid om geweld te gebruiken, ook in Nederland.

In Nova zegt onderzoeker Frank Buijs dat de a-politieke en de politieke salafies na de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten steeds meer kritiek hebben ontwikkeld op de politieke jihadi's. De overheid zou daar zijn voordeel mee moeten doen en bijvoorbeeld moeten samenwerken met orthodoxe salafie-moskeeën zoals de As Soennah in Den Haag en de At Tawheed in Amsterdam: "Die salafies vormen een drempel tegen de jihadi's".

Buijs vindt ook dat er voor de overheid een rol is weggelegd in het bevorderen van een modernere islam: "Jongeren van 16, 17 jaar die op zoek gaan naar de zin van het leven komen hoofdzakelijk salafie-teksten tegen in boeken en op internet. Maar meer modernere invullingen van de islam zijn nauwelijks te vinden. En ik zou zeggen: de overheid moet een rol spelen om te zorgen dat ook die teksten beschikbaar zijn."