Wereld herdenkt aanslagen 9-11

In de Verenigde Staten en elders in de wereld zijn maandag de terreuraanslagen herdacht die op 11 september 2001 duizenden mensenlevens eisten.

De ceremonie in New York begon om 08.46 uur (14.46 uur Nederlandse tijd), het tijdstip waarop het eerste gekaapte vliegtuig het World Trade Center (WTC) raakte. Al uren daarvoor waren massa's nabestaanden van slachtoffers aangekomen op Ground Zero, foto's of bloemen in de hand.

Ellis Crant en Shelley Crant-Baggot kwamen helemaal uit Florida om stil te staan bij de dood van Denise Crant, hun dochter en zusje, op de 93e verdieping van de noordtoren van het WTC. "New York was helemaal haar stad", zei de 87-jarige mevrouw Crant. "Het is goed om dit moment te delen, op de plaats waarvan zij zoveel hield."

Bij de herdenking in New York werden de namen voorgelezen van de 2749 doden die in het WTC zijn gevallen. Het voorlezen nam uren in beslag. Bij de herdenkingsceremonie waren ook president George W. Bush en zijn echtgenote Laura aanwezig. Bush sprak van een dag die zijn kijk op de wereld drastisch heeft veranderd. Een meer dan zeven verdiepingen hoge Amerikaanse vlag hing aan de voorgevel van een gebouw tegenover de plek waar het WTC had gestaan.

In Washington kwam onder anderen de Britse oud-premier Margaret Thatcher naar de herdenkingsplechtigheden. In de Amerikaanse hoofdstad werd op 9/11 het Pentagon geraakt, het ministerie van Defensie. Ook in Pennsylvania vond een herdenking plaats van de slachtoffers in een gekaapt vliegtuig, waarin naar wordt aangenomen passagiers probeerden de kapers te overmeesteren. Het toestel stortte neer.

In Den Haag hield premier Jan Peter Balkenende een korte toespraak tijdens een herdenkingsplechtigheid van de Amerikaanse ambassade. "Haat is niet het antwoord. Openheid wel", aldus de minister-president.

De premier baseerde zijn toespraak op het verhaal van een jonge New Yorker die zijn zuster verloor bij de aanslag op het WTC. "Ik moet mijn kinderen leren niet te haten zoals anderen doen," schreef Paul in een digitaal archief over 9/11.

Naast de herdenkingen was er ook kritiek, met name in de Amerikaanse pers, omdat de 'oorlog tegen het terrorisme' van Bush tot dusver geen succes is. In Afghanistan, zo schreef bijvoorbeeld The New York Times, is de strijd tegen het terrorisme "op zijn best op een dood punt, met een wederopstanding van de Taliban en een verbetering van de economie die voor het grootste deel komt door een goede opiumoogst".

Irak noemde de krant een broeinest van terroristen. "Sinds een week waarschuwt het Witte Huis dat er in Irak verschrikkelijke dingen gaan gebeuren als de Amerikaanse troepen vertrekken, terwijl de critici van de regering benadrukken dat de situatie op het moment onhoudbaar is", aldus de krant. De NYT waarschuwt dat 'wij op dit punt blijven steken' als er geen plan komt met realistische uitgangspunten.

Aan de vooravond van de herdenkingsdag werd ook nieuw geweld aangekondigd door het terroristennetwerk al-Qaeda. In een ruim een uur lang vraaggesprek uitte Ayman al-Zawahiri, de rechterhand van al-Qaedaleider Osama bin Laden, nieuwe dreigementen tegen onder meer de Verenigde Staten en Britse militairen in Afghanistan en riep hij moslims in verscheidene landen op in opstand te komen.

De video verscheen zondagavond op een aantal islamistische websites. Al-Zawahiri zei onder meer dat "de dagen zwanger zijn van nieuwe gebeurtenissen" en liet weten dat aanvallen tegen westerlingen en Joden altijd juist zijn, gezien "de realiteit van de internationale politiek die de vernedering en onderdrukking van moslims betekent".

(Bron: ANP/AFP/DPA)