Annan blijft achter Pronk staan

Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties blijft vertrouwen houden in Jan Pronk, de VN-gezant voor Soedan die in het Afrikaanse land tot persona non grata is verklaard.

De Nederlander kreeg zondag te horen dat hij binnen drie dagen moet vertrekken. "We hebben hem teruggeroepen voor overleg", zei VN-woordvoerder Stephane Dujarric maandag. "Hij blijft de speciale gezant van de secretaris-generaal en kan in die hoedanigheid rekenen op zijn volledige steun". De 66-jarige Pronk wordt woensdag in New York verwacht.

Soedan heeft Pronk uitgewezen nadat hij in zijn weblog had geschreven dat de strijdkrachten van Soedan twee nederlagen in de crisisregio Darfur hadden geleden en dat de moraal van het leger laag is. De relatie van Pronk met de Soedanese regering stond al onder druk voor deze rel. Soedan weerstaat sterke internationale druk een VN-vredesmacht toe te laten in Darfur om een einde te maken aan het conflict aldaar.

VN-functionarissen zouden Pronk geregeld hebben gevraagd te stoppen met schrijven op zijn weblog. Pronk, die als VN-gezant zich zo neutraal mogelijk moet opstellen, staat erom bekend dat hij geen blad voor de mond neemt.

De Soedanese onderminister van Buitenlandse Zaken, Sammani Al-Wasila, heeft in maandag gepubliceerde gesprekken met de BBC gezegd dat Pronk is afgedwaald van zijn mandaat en zijn neutraliteit heeft verloren. "Het is niet zijn recht commentaar te leveren", aldus Wasila. "Zijn rol als persoonlijk gezant van de secretaris-generaal betekent dat hij neutraal moet zijn om problemen te helpen oplossen in plaats van ze creëren."

Volgens staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Ali Karti heeft Soedan geen problemen met de Verenigde Naties maar met Pronk. "Het zijn niet de activiteiten van de VN in Soedan. Zij zijn welkom."

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, heeft maandag het optreden van Soedan veroordeeld. De bewindsvrouw sprak van een extreem ongelukkige actie van de Soedanese regering. Ze kondigde aan over de affaire te zullen spreken met VN-secretaris-generaal Kofi Annan. De minister zei dat de situatie in Darfur alleen maar verslechtert en dat internationale actie geboden is.

De Europese Commissie reageerde maandag zeer bezorgd op de uitzetting van Pronk. "De Verenigde Naties spelen een sleutelrol die versterkt moet worden", aldus de zegsman van commissaris Louis Michel voor Ontwikkelingshulp. "De commissie is zeer verontrust, het is opnieuw een teken van de verslechtering van de situatie in Darfur", zei de woordvoerder. ,,De "Verenigde Naties gaan niet alleen over een veiligheidsaspect - in de vorm van een mogelijke vredesmacht - maar houden ook honderdduizenden Soedanezen in leven."

Pronk werd in 2004 door Annan aangesteld als speciale VN-gezant voor het door burgeroorlogen geteisterde Soedan. De strijd in het zuiden van het Afrikaanse land is sindsdien beëindigd, maar in Darfur lijkt geen einde te komen aan het bloedvergieten. Sinds 2003 zijn meer dan 200.000 mensen omgekomen door oorlog, honger en ziektes. Miljoenen anderen zijn op de vlucht.

(Bron: ANP/RTR/AFP)