Brussel zet rem op toetreding Turkije

Brussel wil de onderhandelingen over toetreding van Turkije tot de Europese Unie afremmen. De Europese Commissie vindt dat de regering in Ankara gestraft moet worden voor haar weigering verplichtingen jegens EU-lidstaat Cyprus na te komen.

De commissie stelt de EU-landen voor om acht van de 35 onderwerpen in de gesprekken over toetreding op te schorten. Verder zal voorlopig geen enkel onderwerp definitief worden afgesloten, aldus Europees Commissaris Olli Rehn (Uitbreiding) woensdag.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de 25 EU-landen moeten op 11 december de knoop doorhakken. In een eerste reactie noemde de Turkse premier Recep Tayyip Erdogan het advies onaanvaardbaar. De betrokken onderwerpen hebben te maken met de directe verhouding tussen Turkije en Cyprus: handel, diensten, financiële diensten, landbouw, visserij, verkeer, douane en buitenlandse relaties. De schorsing is bedoeld als sanctie voor Turkije, dat geen schepen en vliegtuigen toelaat uit Cyprus.

Turkije had in 2004 beloofd havens en vliegvelden uiterlijk eind dit jaar open te stellen. De regering in Ankara bleef echter dwarsliggen. Turkije erkent alleen het afgesplitste noordelijke deel van Cyprus, met zijn Turkse meerderheid.

"De onderhandelingen over Turkse toetreding gaan door, maar met een lager tempo", zei Rehn. "De trein is niet ontspoord, maar rijdt langzamer wegens werkzaamheden verderop. We gaan terug naar de normale snelheid zodra Turkije zijn afspraken nakomt."

Het Nederlandse kabinet betreurt de ontstane situatie, laat een woordvoerder van minister Bot (Buitenlandse Zaken) weten. Bot kan zich vooralsnog vinden in de aanbeveling aan de ministers.

De commissie straalt uit dat de opstelling van Turkije niet acceptabel is en tegelijk dat ze ook wil doorgaan met Turkije. Bot hoopt dat het proces alsnog snel wordt vlotgetrokken.

De Finse premier Matti Vanhanen brengt vrijdag als huidig EU-voorzitter een bezoek aan Ankara om over de ontstane situatie te praten met zijn Turkse collega Erdogan. Finland voerde de afgelopen maanden druk overleg om het Turkse toetredingsoverleg op de rails te houden.

De Turkse president Ahmet Necdet sprak uitgerekend woensdag zijn veto uit over een wetsontwerp dat de rechten van niet-islamitische geloofsgroepen in Turkije zou bevorderen. De wetswijziging was een eis van de EU voor toetreding van het overwegend islamitische land. Het kantoor van de president maakte het veto bekend kort nadat de Europese Commissie had geadviseerd de onderhandelingen deels op te schorten. Ook viel de bekendmaking van het besluit samen met het bezoek van paus Benedictus XVI aan Turkije.

(Bron: ANP)