Herman Wijffels is het vleesgeworden poldermodel
18 dec 06
Invloedrijk, maar niet uit op macht. Een zelfbewuste ex-bankier, maar met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Dat zijn karakteristieken van Herman Wijffels.
Dit jaar vertrok hij als voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER) om in Washington bij de
Wereldbank als bewindvoerder aan de slag te gaan. Ondanks die nieuwe functie krijgt hij nu de taak de
onderhandelingen te leiden tussen CDA, PvdA en ChristenUnie in hun poging samen een kabinet te vormen.
"Ik ben de man achter niemand. Ik ben de man achter mijzelf. Ik hecht zeer aan onafhankelijkheid", zei
Wijffels in de jaren negentig, toen de prominente CDA'er gevraagd werd of hij de inspirator was van toenmalig
CDA-leider Elco Brinkman.
Vele malen is de naam van Wijffels gevallen als mogelijke opvolger van CDA-premier Ruud Lubbers. Als de
christen-democraten in het voorjaar van 2002 opnieuw de grootste partij van Nederland worden, wordt zijn naam
opnieuw als minister-president genoemd.
De in 1942 in IJzendijke (Zeeuws-Vlaanderen) geboren Wijffels treedt na zijn studie economie in dienst van
het ministerie van Landbouw. Na enkele jaren als algemeen secretaris van het werkgeversverbond NCW komt hij
in 1981 bij 'zijn' Rabobank terecht.
In de jaren tachtig maakt de filosofisch ingestelde Wijffels naam als de jongste topbankier van Nederland. Op
44-jarige leeftijd komt hij aan het hoofd te staan van de bank die sterk wortelt in de agrarische sector. De
Rabobank heeft een sterk christelijk profiel en als actief CDA-lid past Wijffels daar prima bij. De Zeeuw
kijkt verder dan de centen. Wijffels besluit een wielerploeg te sponsoren, die tot op de dag van vandaag
rondrijdt in de Tour de France.
Het meest lijkt Wijffels zich aangetrokken te voelen tot het maatschappelijk speelveld. Hij raakt betrokken
bij de verzelfstandiging van de NS en de Stichting Ter Zake, die plannen ontwikkelt voor de snel veranderende
landbouwsector.
Door de vele speculaties over het premierschap komt zijn benoeming in september 1998 tot voorzitter van de
Sociaal-Economische Raad als een verrassing. Toenmalig CDA-leider Jaap de Hoop Scheffer reageert enthousiast,
maar niet als enige. Ook PvdA en VVD begroeten met instemming de benoeming van het vleesgeworden
poldermodel.
In hetzelfde jaar krijgt Wijffels een eredoctoraat aan de Universiteit van Tilburg, waar hij bijna veertig
jaar eerder afstudeerde. Bij die gelegenheid wordt hij een "visionair denker" genoemd.
In de SER krijgt Wijffels de moeilijke taak om de natuurlijke tegenstanders van werknemers en werkgevers op
een lijn te houden. In dit adviesorgaan van het kabinet wint Wijffels snel het vertrouwen van de
onafhankelijke kroonleden, de vakbonden en de werkgevers. Zo schaart Wijffels in 2002 de bonden en de
werkgevers achter een nieuwe opzet van de WAO. In de voorgaande twintig jaar lukte het de politiek niet om
deze open zenuw van de sociale zekerheid te hervormen.
Wijffels wacht nu als informateur een eveneens moeilijke taak. CDA-leider Jan Peter Balkenende en
PvdA-voorman Wouter Bos stonden de afgelopen jaren lijnrecht tegenover elkaar, een strijd die ook de
persoonlijke verhoudingen heeft beïnvloed. Balkenende is trots op de bereikte resultaten van zijn
kabinetten, Bos eist juist dat de CDA'er een veel socialer beleid voert. Aan Wijffels nu de taak om de twee
samen met de ChristenUnie een kabinet te laten vormen.
(Bron: ANP)