Het woord is nu aan Holleeder zelf

Een jaar lang heeft hij gezwegen, maar vanaf maandag krijgt Willem Holleeder de kans de vele beschuldigingen aan zijn adres te weerleggen. De hoofdpersoon in de ’zaak van de eeuw’ gaat nu zelf in de aanval.

Dag na dag werkte hij aan zijn verdediging, soms tot diep in de nacht. In zijn cel in de zwaarbewaakte gevangenis in Vught schreef Willem Holleeder de afgelopen maanden stapels papier vol, ter voorbereiding op de grote rechtszaak die maandag begint. Uitgebreid zal hij in de rechtbank ingaan op de waslijst aan beschuldigingen, die de rechters hem zullen voorleggen. De steeds terugkerende boodschap in zijn verhaal: ik ben onschuldig.

"Ik pers niet af, maar ben zelf afgeperst'', verklaarde Holleeder kort na zijn arrestatie in januari 2006 tegenover rechercheurs. Sterker nog: "Ik heb een hekel aan afpersen''. De mensen die beweren dat hij hen miljoenen afhandig maakte door hen te bedreigen, zijn leugenaars, stelde de Heineken-ontvoerder.

Neem Willem Endstra, het bekendste slachtoffer. Ooit waren de twee bevriend. Holleeder werkte naar eigen zeggen als 'klusjesman' voor de vastgoedbaas. Hij haalde geld voor hem op en bracht kerstpakketten rond. Maar de vriendschap liep stuk en in 2003 stapte Endstra naar de politie, om te vertellen hoe zijn voormalige boezemvriend hem voor miljoenen had afgeperst.

Onzin, beweert Holleeder. Endstra was zélf een boef. Holleeder zal de rechtbank de komende weken voorhouden dat de vastgoedbaas tientallen miljoenen van drugscriminelen witwaste, door het te investeren in vastgoed. Ook handelde hij in xtc en belazerde hij andere criminelen. Bijvoorbeeld Ronald van Essen, een xtc-handelaar die kapitalen bij Endstra had ingelegd. Van Essen investeerde het geld via Endstra in vastgoed, maar zag het nooit terug.

"Van Essen wilde zijn geld terughebben maar Endstra wilde niet betalen'', verklaarde Holleeder vorig jaar bij de recherche. En dus nam de vastgoedbaas maatregelen. De moordaanslag op Van Essen, die in 1999 verlamd raakte toen hij door onbekenden door het hoofd werd geschoten, was volgens Holleeder het werk van de vastgoedbaas. "Endstra heeft opdracht tot de aanslag op Van Essen gegeven''.

Waarom Endstra dan uiteindelijk naar de politie stapte om in het diepste geheim verklaringen tegen Holleeder af te leggen? Holleeder heeft er wel een antwoord op. Endstra, zo beweert 'De Neus', zat rond 2003 definitief klem. Niet alleen Van Essen, maar ook nog grotere criminelen als John Mieremet eisten hun in vastgoed belegde miljoenen op. En Endstra kon het niet meer betalen. Dat liep zo uit de hand, dat hij een zondebok zocht.

Door te beweren dat hij door de Heineken-ontvoerder werd afgeperst, had hij een excuus richting de criminelen die hun miljoenen bij hem opeisten.

Dit wordt de komende drie maanden de strategie van Holleeder, in samenwerking met zijn nieuwe advocaat Jan-Hein Kuijpers: de mensen die hem beschuldigen, afschilderen als grote boeven. En alles ontkennen. Met afpersen had hij niets van doen, met liquidaties evenmin.

Holleeder zal zich voordoen als een ex-crimineel op de weg terug: iemand die op jonge leeftijd gruwelijk in de fout ging door Alfred Heineken te ontvoeren, maar sindsdien probeert een fatsoenlijk leven te leiden. Een gewone Amsterdammer, vader van een zoontje van twee. En niet de topcrimineel waarvoor iedereen hem houdt.

Gaat deze tactiek de veronderstelde topcrimineel aan vrijspraak helpen? Het lijkt er niet op. Justitie heeft talloze verklaringen tegen Holleeder, vooral over de afpersing van Endstra en Cees Houtman.

Veel van de getuigen hebben hun wetenschap over afpersing weliswaar uit de tweede hand - in de meeste gevallen zijn het vrienden en familieleden van de slachtoffers - maar hun verklaringen ondersteunen wel de uitspraken die Endstra en Houtman zelf voor hun dood bij de politie deden.

De vraag is hoe sterk de getuigenverklaringen zullen wegen. Het laatste woord is aan de rechtbank.

(Bron: Peter Groenendijk/AD)