Tussen Rita en Mark heeft het nooit geboterd

De korte geschiedenis van Rita Verdonk als lid van de VVD-fractie in de Tweede Kamer laat zich het best schrijven aan de hand van haar botsingen met partijleider Mark Rutte.

De kiem werd gelegd met de strijd om het lijsttrekkerschap van de VVD in 2006, waarbij Rutte Verdonk nipt versloeg. Daarna kwam het in tien maanden tijd tot een reeks van aanvaringen tussen die twee:

- Al voor de Kamerverkiezingen van november vorig jaar werd duidelijk dat het niet boterde tussen de twee. Rutte ontstak in woede toen Verdonk zich zelf uitriep tot kandidaat voor het vice-premierschap voor haar partij. Ze voerde ook met haar eigen team campagne.

- Een week na de verkiezingen opende Verdonk de aanval op haar rivaal toen bleek dat ze 620.000 voorkeurstemmen binnen had gehaald, 60.000 meer dan Rutte. Haar roep om een commissie van wijze mannen die het VVD-leiderschap moest onderzoeken, wist Rutte met steun van zijn fractie de kop in te drukken. "Zand erover", sprak de fractievoorzitter toen.

- Na een publicatie in NRC Handelsblad over haar nog steeds sluimerende ambities voor het partijleiderschap, kondigde Verdonk begin 2007 aan de Stichting Stem Rita Verdonk op te heffen een haar website www.stemrita.nl te veranderen.

- Begin juni moest Verdonk alweer op haar schreden teurgkeren na een interview in HP/De waarin ze Rutte "een fatsoenlijke VVD'er maar niet echt rechts" had genoemd. Binnen de VVD-fractie vielen haar woorden slecht, waarna Verdonk weer moest verklaren dat ze geen conflict had met haar partijleider. Volgens Rutte was met deze verklaring "de kous af".

- Maar nog geen week later kwam Rutte toch met de "keiharde spelregel" dat fractieleden zich in de media alleen uitlaten over hun eigen portefeuille. Kritiek op de koers van de partij of de fractievoorzitter mocht alleen binnenskamers klinken. "Wie zichzelf niet kan wegcijferen voor de liberale visie, hoepelt maar op. Ik deins er niet voor terug iemand uit de fractie te zetten als dat nodig is."

- Half juni schreef de commissie-Dekker, die de verkiezingsnederlaag van de VVD analyseerde, dat er geen plaats is voor sluimerende ambities voor het partijleiderschap als er geen lijsttrekkersverkiezingen zijn. Voor soloartiesten is geen rol weggelegd.

- Niet veel later zei Verdonk in een interview dat haar partij is "gekaapt door linkse liberalen". Rutte liet deze uitspraak passeren omdat het interview was afgenomen voor hij met zijn 'keiharde spelregels' op de proppen kwam.

- Eind juni zei Rutte ook geen moeite te hebben met Verdonks reactie op het voorstel van partijvoorzitter Jan van Zanen om de omgangsvormen binnen de partij vast te leggen in een gedragscode. Verdonk zei daar niets in te zien.

(Bron: ANP)