Wie is de baas in het ziekenhuis?

"We willen marktwerking in de zorg, maar geen Amerikaanse toestanden. Dat is net zoiets als een circel, die eigenlijk vierkant moet zijn."

Dat stelde Rob Scheerder, voorzitter College Bouw Ziekenhuizenvoorzieningen, tijdens het maandagavonddebat over de wenselijkheid van marktwerking in de zorg. "Als je marktwerking wil, dan moet je het goed doen. En geen halfslachtig gebeuren, een beetje zwanger is niet zwanger ".

Scheerder reageerde op het plan van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) om een aantal ziekenhuizen als proef de vrijheid te geven om winst te maken en die winst aan aandeelhouders uit te keren.

Volgens Paul Sturkenboom, die als ondernemer al langer plannen heeft voor een keten van privé-ziekenhuizen, een prima plan. Hij wijst hierbij op de situatie in Duitsland waar al twintig jaar beursgenoteerde ziekenhuizen zijn met particuliere aandeelhouders. Marktwerking stimuleert volgens hem alleen maar allerlei particuliere initiatieven.

Sturkenboom: "Er is niks mee als ziekenhuizen failliet gaan. Dat is de consequentie van de markt. Bij bedrijven vinden we dat heel normaal, maar bij ziekenhuizen kan niemand zich dat voorstellen. Maar er komen kleinschalige ziekenhuizen voor in de plaats".

"De meeste ziekenhuizen zijn prima bedrijven ", stelt Scheerder. Maar hij vreest dat de overheid uiteindelijk toch weer in zal grijpen. "Als in Zwolle een ziekenhuis failliet gaat, zal de overheid ingrijpen. Want dat vindt ze noodzakelijk voor de continuiteit van de zorg. En in Zwolle is maar één ziekenhuis".

Herre Kingma, voormalig inspecteur-generaal voor de gezondheidzorg en nu bestuursvoorzitter van het Medisch Spectrum Twente, is sceptisch over marktwerking in de zorg. "Ik ben voor de markt bij auto's en vakanties . Maar niet in zorg. Dat is in mijn ogen niet de beste manier om de beste zorg voor de patiënt te garanderen. Op dit moment zijn er al genoeg marktprikkels in de zorg en dat is meer dan voldoende".

Volgens Kingma is winst maken in de zorg ook niks nieuws . "Er wordt al jaren winst gemaakt, maar die komt nu bij specialisten terecht en niet bij aandeelhouders". Kingma wil de aandeelhouders dan ook in eigen kring zoeken. "Mensen die in het ziekenhuis werken, kunnen dan een aandeel in het bedrijf krijgen."

Jaap van de Heuvel, arts en voorzitter van de Raad van Bestuur van het Canisius ziekenhuis in Nijmegen, gelooft daar niet zo in: "Op het moment dat je winst kan uitkeren aan aandeelhouders, trek je buitenlandse investeerders. Die gaan ziekenhuisketens opkopen. Het probleem is dan, van wie is ziekenhuis?"

Of de proef met winstgevende ziekenhuizen er ook daadwerkelijk van gaat komen, is volgens Scheerder in ieder geval nog niet gezegd. "Als de heer de Grave (voorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit, red) het zegt, gaat het nog niet persé gebeuren".

Bekijk deel 1 van het debat
Bekijk deel 2 van het debat