Pierre Janssen deed niet moeilijk over kunst

Een bruggenbouwer tussen moderne kunst en de man in de straat. De zaterdag op 81-leeftijd overleden Pierre Janssen maakte kunst toegankelijker voor de grote massa.

De slungelachtige, broodmagere en altijd beverige Arnhemmer opende vooral met z'n programma Kunstgrepen, zo'n kwart eeuw terug, talloze televisiekijkers de ogen voor moderne kunst. Hij is donderdag gecremeerd.

Heel innemend vertelde hij met grote wapperende handen dat kunst niet iets was om moeilijk over te doen, maar om van te genieten. Was het niet de kunst die de kijkers aan de buis hield, dan toch wel de passie van Janssen.

"Voor mij bestaat er niets mooiers dan ontdekken en doorgeven van waardevolle dingen", vertelde hij eens. "Als mensen mij vragen waarom ik al zo lang door kunst geboeid ben, zeg ik altijd hetzelfde: kunstwerken zijn een ander antwoord op de sleetse werkelijkheid."

"Ik zag om me heen dat een heleboel mensen bereid waren te luisteren en te kijken om kennis van kunst te nemen. Ik zag overal latente belangstelling. Het enige dat nodig was, was een handreiking. Ik begreep dat je die nieuwsgierigheid moet losmaken, moet laten tintelen", zei hij in een interview in Elsevier in 1998.

Pierre Janssen begon in 1946 als jonge kunstredacteur bij Het Vrije Volk. Hij ontpopte zich als een gedreven missionaris in eigen land. Die bevlogenheid toonde hij als lezingen houdende museumconservator van het Stedelijk Museum in Schiedam, directeur van de Rotterdamse Academie voor beeldende Kunsten in Rotterdam en zijn geboorteplaats Arnhem. Daar was hij van 1969 tot 1982 directeur van het Gemeentemuseum.

Voor zijn programma Kunstgrepen, dat hij van 1959 en 1975 presenteerde voor de AVRO, kreeg hij met regisseur Leen Timp in 1961 de Nipkowschijf. Het was de eerste keer dat de prijs werd toegekend.

De kunstelite uit die tijd toonde zich vijandig. Die vond het allemaal veel te populair, maar Janssen maakte vrolijk zo'n honderd afleveringen van het goed bekeken programma. Intussen maakte Janssen ook zijn ontwapenende opwachting in tal van andere tv-programma's, waaronder Een van de acht van Mies Bouwman.

Mondriaan was zijn favoriete schilder. Janssen zei over diens artistieke tocht naar de abstractie: "Ik weet dat hij invloed heeft gehad op architectuur en typografie en op de kunst zelf. Maar ik heb door Mondriaan niet zo veel over andere kunst geleerd."

Niet de roemruchte Victory Boogie Woogie was zijn lievelingsstuk van Mondriaan, maar Compositie nr 10 in zwartwit uit 1915. Een veld van zwarte streepjes op een ovaal wit vlak. "Dat schilderij gebruikte ik vaak als ik naar mensen toeging om belangstelling voor kunst te wekken. Je vraagt je onmiddellijk af, van wie is dat?" In zijn boerderij in het dorp Kerk-Avezaath in de Betuwe hing een reproductie. Zijn vrouw noemde hem altijd de kunstverteller. Dat stond ook op de overlijdensannonce.

(Bron: ANP)