Bewaarders maken zich schuldig aan racisme en discriminatie
23 mei 05
Nederlandse gevangenisbewaarders maken zich schuldig aan discriminatie en racisme tegenover hun Surinaamse of Marokkaanse collega's. In sommige inrichtingen is er zelfs sprake van zogenaamde 'witte en zwarte teams'.
Dat staat in het vertrouwelijke onderzoek 'Intern geweld in penitentiaire inrichtingen' van het ministerie
van Justitie dat in handen is van NOVA.
Bewaarders worden ingeroosterd op basis van huidskleur of afkomst. Zo ontstaan er vooral in de weekeindes
witte en zwarte teams waarbij in het ene weekeinde de Nederlandse bewaarders werken en in het andere
weekeinde bijvoorbeeld de Surinaamse bewaarders. Een riskante situatie volgens de onderzoekers: "Het
verschijnsel van witte en zwarte teams tast mogelijk de integriteit van de organisatie aan".
"Een wit team bestaat uit blanke bewaarders en de zwarte teams zijn de jongens uit de Surinaamse en
Antilliaanse cultuur, zoonderschrijft bewaarder E. Biesheuvel in NOVA de conclusies van de onderzoekers. "Het
is in de loop van de tijd zo gegroeid" Voor Nederlanders is het bijna onmogelijk om in een 'zwart team' te
werken: "Binnen deze teams wordt meestal geen Nederlands gesproken en Nederlandstalige medewerkers laten het
wel uit hun hoofd zich voor deze diensten te melden", stellen de onderzoekers.
Ook worden allochtone bewaarders openlijk gediscrimineerd door hun Nederlandse collega's. Ze schelden
allochtone collega's uit en imiteren hun accent. Dat gaat soms zelfs zo ver dat ze niet willen samenwerken of
elkaar bij een incident niet te hulp schieten. Daarnaast hebben allochtone bewaarders soms te nauwe banden
met gedetineerden die uit hetzelfde land afkomstig zijn: "Als je dan alarm maakte over een incident waarbij
Surinaamse gedetineerden bij betrokken waren dan had je heel vaak dat Surinaamse bewaarders er niet bij
betrokken wilden raken omdat ze elkaar heel goed kende, of familie van elkaar waren. Ze kwamen dan heel vaak
niet helpen", zegt ex-bewaarder R. Blokzijl.
Klachten over racisme en discriminatie bereiken zelden de leiding. Want zowel de klagers als eventuele
getuigen worden onder druk gezet om hun mond te houden. Afgelopen zaterdag meldde NOVA al dat er in
gevangenissen een cultuur bestaat van geweld, agressie en intimidatie. Vrouwelijke bewaarders worden seksueel
geïntimideerd en bewaarders krijgen regelmatig klappen van gedetineerden en van de eigen leiding.