Honderden psychiaters tekort in GGZ-instellingen

De ruim 100 instellingen voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ) hebben grote problemen met het vinden van psychiaters.

De psychiater is de meest gewilde medisch specialist van dit moment, bijna overal zijn vacatures en is er sprake van onderbezetting.

NOVA vroeg in totaal aan 20 willekeurige instellingen naar hun tekort aan psychiaters. Alleen al die 20 instellingen hebben er 94 vacatures die moeilijk te vervullen zijn. Gemiddeld is het tekort per instelling 10 procent.

Hoogleraar psychiatrie Aartjan Beekman (VU) vindt de situatie zorgwekkend. "Dan heb je het over een omvangrijk tekort. Op een totaal van 3000 psychiaters mis je er 300 en dan moet je als sector alle zeilen bijzetten om te zorgen dat er geen ongelukken gebeuren." Volgens Beekman is het nog onduidelijk of er nu voldoende psychiaters worden opgeleid.

Patiënten en familieleden ondervinden aan den lijve dat de psychiater onbereikbaar is. Liesbeth Reitsma van het landelijk cliëntenplatform GGZ: "Voor ouders met kinderen met autisme of ADHD bijvoorbeeld is het grootste probleem om überhaupt een diagnose te krijgen van een psychiater."

Buitenlandse psychiaters, jonge onervaren artsen en dure interim-psychiaters vullen her en der de grootste gaten op.

Vier van de acht psychiaters bij Bouman GGZ in Rotterdam komen uit Duitsland. De instelling komt nog 5 psychiaters te kort. Op dit moment zijn 269 buitenlandse psychiaters actief in Nederland, dat is 9 procent van het totaal.

De psychiatrische instellingen laten steeds meer werk opknappen door zogenaamde basisartsen. Dat zijn artsen die niet zijn gespecialiseerd, maar alleen de medicijnenstudie hebben afgerond. In twee jaar tijd is de vraag naar dit soort jonge onervaren artsen meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit cijfers die het tijdschrift Medisch Contact binnenkort publiceert: in het tweede kwartaal 2006 zijn er 75 van dit soort vacatures. Inmiddels zijn het er 164.

In NOVA schrikt hoogleraar Beekman van dat cijfer. "Dat vind ik een enorm hoog aantal. Het betekent dat er een groot tekort is aan artsen in de GGZ. Die basisartsen worden vaak gebruikt om de gaten in vacatures voor psychiaters op te vullen. Dat is een heel ongewenste situatie, dat is echt een misstand."

Vrijgevestigd psychiater Frederik Westerouen van Meeteren heeft de afgelopen jaren als invaller in meer dan tien verschillende GGZ-instellingen gewerkt. Hij vindt het merkwaardig dat de psychiaters die daar werken vaak geen patiënten meer zien, maar vooral vergaderen en managen. Andere hulpverleners zien de patiënten. "Patiënten zien soms pas na twee jaar een psychiater. Maar er is maar één manier om een patiënt te beoordelen, namelijk de patiënt zelf zien, en niet verslagen van anderen lezen. Psychiaters zijn een patiëntenfobie aan het ontwikkelen."

Uit de steekproef van NOVA blijkt dat overal in Nederland instellingen kampen met grote onderbezetting. Emergis in Zeeland heeft 35 psychiaters in dienst, maar komt er nog 10 te kort. Bij de Parnassia Bavo Groep werken 80 psychiaters, maar de instelling komt er 15 te kort. Bij Altrecht in Utrecht werken er 80, en zijn er nog 12 nodig. Adhesie GGZ in Overijssel heeft 27 psychiaters in dienst, en komt er 5 te kort.

Lees: steekproef onder 20 van de 100 GGZ-instellingen

Lees: geregisteerde psychiaters per nationaliteit

Lees: vacatures voor psychiaters en basisartsen in de psychiatrie

Lees: Help, waar zijn de psychiaters?, de reactie landelijk cliëntenplatform GGZ