NOVA Politiek: de ondergang van DSB

Vandaag heeft de commissie-Scheltema het langverwachte, en vaak uitgestelde, onderzoek gepresenteerd over de ondergang van de DSB-bank.

Faillissement
Het rapport - 348 pagina's dik - behandelt in acht hoofdstukken de gebeurtenissen vanaf de verstrekking van de bankvergunning door De Nederlandsche Bank in 2005, de omstreden producten, de relatie DSB-bank/DSB-beheer, de communciatie, de mislukte doorstart, de aanvraag van de noodregeling, en het faillissement. Ook komen de rol van de media, de rol van het DSB-bestuur, de rol van de toezichtouders (DNB en AFM) en de rol van het ministerie van Financiën aan de orde.

Lees hier het volledige rapport dat is aangeboden aan demissionair minister van Financiën Jan Kees de Jager. Of lees hier een samenvatting. De voormalige DSB-directie wil nog niet reageren.

Vertrouwen
Minister van Financiën Jan Kees de Jager noemt de ondergang van DSB vandaag geheel de eigen verantwoordelijkheid van de bank en houdt alle vertrouwen in Nout Wellink, de president van De Nederlandsche Bank. Terwijl de commissie concludeert dat toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) de DSB Bank in 2005 geen bankvergunning had mogen geven. Er waren toen 'zodanige tekortkomingen in de leiding en de organisatie van DSB Bank dat het verlenen van een vergunning door DNB een te groot risico inhield'. 'Aan de eisen die de wet in dit opzicht stelt was dan ook onvoldoende voldaan: DNB had op deze punten meer moeten verlangen', concludeert professor en oud-staatssecretaris Michiel Scheltema in zijn rapport.

Reacties
Het CDA wil in een hoorzitting van DNB-president Wellink horen wat zijn antwoord is op de kritiek in het rapport van de commissie-Scheltema. "Hij moet de CDA-fractie ervan overtuigen dát en hoe hij de geloofwaardigheid van De Nederlandsche Bank kan herstellen." De VVD vindt dat er een cultuurverandering nodig is bij de toezichthouder op de financiële sector om het vertrouwen te herstellen. GroenLinks heeft geen vertrouwen meer in Nout Wellink en vindt dat Wellink geen derde termijn als president moet krijgen.

Meer verkoper dan bankier
DSB Bank was in feite een slecht bedrijf dat nooit een bankvergunning had mogen krijgen. De leiding van Scheringa was eenzijdig en weinig professioneel: te veel gericht op geld verdienen, te weinig op het belang van de klant, met onvoldoende oog voor de risico's. Scheringa was meer verkoper dan bankier, blijkt uit het rapport. DNB heeft al die gebreken in 2005 onvoldoende erkend. Was dat wel gebeurd, dan was DSB nooit een bank geworden.

Oproep Lakeman
Toen Scheringa toch mocht gaan bankieren was DNB ook nog eens te geduldig in het toezicht en liet te weinig haar tanden zien. Pas in de zomer van 2009 wilde DNB gaan ingrijpen, maar dat plan werd uiteindelijk doorkruist door de oproep van Pieter Lakeman aan alle spaarders om hun geld bij DSB weg te halen. Als die oproep niet had plaatsgevonden, 'had een faillissement wellicht voorkomen kunnen worden', stelt Scheltema.

Reddingsplan
Vervolgens ging DNB met grote Nederlandse banken om de tafel om te bekijken of DSB nog gered kon worden. DNB had hier volgens Scheltema krachtiger moeten aansturen. Nu werd de mogelijke redding van DSB te veel op het bordje van de banken gelegd die uiteindelijk terugschrokken voor een reddingsplan met een omvang van 5 miljard euro. Volgens Scheltema is het overigens 'niet aannemelijk' dat een ander optreden van DNB de ondergang van DSB had voorkomen.

Dudok
NOVA komt vanavond vanuit studio Dudok in Den Haag (klik voor bijwonen van de uitzending hier) en zal geheel in het teken staan van het rapport. Onder leiding van Clairy Polak reageren professor Michiel Scheltema, voorzitter van de commissie, Frank de Grave, 2 maanden lid geweest van de DSB-directie, Pieter Lakeman van de Stichting Hypotheekleed, Sweder van Wijnbergen, econoom, Ewout Irrgang, Tweede Kamerlid SP, Wouter de Jong, Vereniging DSB Deposito's en Eric en Monique van Kerkwijk, gedupeerde hypotheekklanten.