Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Honger

26 MRT 08 - Willem Lust in Amerika

Bij ons op de hoek, in Brooklyn, is een bagel-winkel. Ze nemen de bagel daar zeer serieus, op een wijze waarop alleen Amerikanen dat kunnen. We gaan er regelmatig een halen, het is een lunch voor twee: bagel-all, toasted, lox, creamcheese. Sinds een tijdje hangen er aan de toonbank briefjes waarmee de directie zich excuseert voor de prijsverhogingen, die onafwendbaar waren door de stijging van de kosten van energie en meel. Meel? De prijs van topkwaliteit meel is bijna vier keer zo hoog als een jaar geleden. Een beetje bagel doet nu een dollar 30, dat was begin dit jaar een dollar tien. Misschien is dit wel de belangrijkste, meest ingrijpende en dramatische nieuwsontwikkeling van de afgelopen maanden. De stijging van de prijzen van een aantal essentiële grondstoffen. U denk natuurlijk aan olie. Dat is er nog maar één van. Volgens The Economist zijn de grondstoffenprijzen sinds 2003 met 65% gestegen, in euro’s uitgedrukt. Al dramatisch genoeg. Maar kijk waar de Amerikanen mee te maken hebben: in dollars uitgedrukt is de stijging 143%. En dan gaat het om olie, metalen als goud, koper en tin, granen, soja, plantaardige olie, koffie. In euro’s uitgedrukt is tarwe in het afgelopen jaar 76% duurder geworden, soja 38%, olie 47%. Wat zit erachter? Het komt (1) door de grote vraag uit China en India, (2) door de grote vraag naar bio-brandstof (gesubsidieerd met astronomische sommen belastinggeld) en (3) omdat, vooral bij metalen en olie, het kostbaarder en moeilijker wordt nieuwe voorraden te vinden en te winnen. Kunt u zich het rapport van de Club van Rome nog herinneren? Misschien was dat toch minder onzinnig dan we lange tijd dachten? Vorige week zakten ook de grondstoffenprijzen wat in, meegezogen in de Amerikaanse kredietcrisis. Maar vandaag was het weer raak op de grondstoffenbeurs in Chicago. Cacao werd 5% duurder, koffie 3%. Volgens de beursregels mag mais per dag 20 dollarcent duurder worden, en stootte vandaag tegen dat plafond aan, bij 5 dollar 44 per bushel; bijna 4% plus. Twee jaar geleden zat de maisprijs nog muurvast op 2 dollar. Soja steeg ook tot aan de limiet van 50 dollarcent per dag, en kwam op 13,07 dollar per bushel, ook tegen 4% plus. In de afgelopen 20 jaar kwam de prijs nooit hoger dan 6 dollar. Prijzen zijn kosten voor de één, inkomens voor een ander. Voor de boeren in Iowa en Kansas is het prima. In landen als Brazilië en Argentinië en Australië, waar ze veel grondstoffen exporteren, is het nu alle dagen feest, in elk geval op de effectenbeurzen. Voor de bagel-consument in Brooklyn is het vervelend, maar die kan het voorlopig nog wel opbrengen. Maar dit is een wereldwijd fenomeen. Brood, spaghetti, rijst, taco’s worden duurder, veevoer wordt duurder, dus ook vlees, boter, kaas en eieren. In Egypte, Burkina Fasso en Kameroen zijn al voedselrellen geweest. Het Wereldvoedselprogramma, dat dagelijks bijna 90 miljoen mensen met voedselhulp in leven houdt, heeft door de gestegen prijzen een tekort van 500 miljoen dollar, en moet bedelend om extra donaties langs de rijke landen. Graanvoorraden zijn in meer dan 30 jaar niet zo laag geweest. Een misoogst in land X heeft meteen wereldwijde gevolgen. Het woord komt weer terug in het nieuws. Honger. Belangrijk verhaal. Misschien. Iets te veel getallen. En natuurlijk niet zo interessant als het werk van de cineast Geert Wilders dat de wereld in zijn greep houdt (pas op: ironie).

Tags:
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief