Zwanger van een kindsoldaat
14 APR 09
We zijn op weg naar Freetown, de hoofdstad van Sierra Leone. We gaan een reportage maken over Herman von Hebel, een Nederlander die leiding geeft aan het Tribunaal van Sierra Leone. Dit Tribunaal is opgericht om de daders te berechten die verantwoordelijk zijn voor de bloedige burgeroorlog die het land elf jaar in zijn greep hield.
Ginny Mooy en Lansana
Ter voorbereiding lezen cameravrouw Meral Uslu en ik in het vliegtuig 'De wil om te doden', een boek over de kindsoldaten van de burgeroorlog. Jonge jongens, die op heel jonge leeftijd door de rebellen worden ingelijfd en verplicht worden te vechen, te schieten, te doden, te plunderen, te martelen en om ledematen van tegenstanders af te hakken.
Intenstief contact
Een indrukwekkend en gruwelijk boek. Het is geschreven door Ginny Mooy een jonge Nederlandse vrouw uit Almere, die in Sierra Leone zelf onderzoek deed naar de ervaringen van kindsoldaten. Ginny doet wat je noemt echt participerend onderzoek. Ze zoekt de kindsoldaten op en heeft intensief contact met hen. Zo ontstaat een groep van ruim dertig jongeren; ze waren nog kind in de oorlog, nu zijn ze meestal een jaar of twintig want de oorlog is al acht jaar achter de rug.
Gruwelijke bekentenissen
Sierra Leone is een heel arm land, de sporen van de oorlog zijn nog duidelijk zichtbaar. Vaak is niet duidelijk of huizen verloederd zijn of verwoest door de oorlog. Toeristen zijn er niet of nauwelijks, ook al ligt het land aan zee en heeft het paradijselijke stranden. Ginny Mooy doet alles wat buitenlanders wordt afgeraden. Ze eet mee op straat en bij de jongens thuis. Ze slaapt op de vreemdste plekken en leeft het leven van de jongens. Ze kreeg twee keer malaria, heeft voortdurend diarree en zweeft een keer op het randje van de dood. Maar ze wint het vertrouwen van de ex-kindsoldaten en ontlokt hen de meeste gruwelijke bekentenissen.
Haar trouwe gids en tolk is Lansana, zelf een ex-kindsoldaat, die nu studeert in de hoofdstad Freetown en met wie ze via, via, in contact is gekomen. Aan het eind van het boek beschrijft Ginny hoe ze teruggaat naar huis, naar Almere. Ze wil promoveren in haar vak: culturele anthropologie.
Heimwee
Eenmaal in Freetown worden we meteen in beslag genomen door onze afspraken bij het Tribunaal. Daarvoor zijn we naar Sierra Leone afgereisd, daarover maken we een reportage. Maar op een ochtend blijkt dat de helikopter die ons naar het binnenland zal brengen,niet vliegt omdat beide piloten met malaria in het ziekenhuis liggen. We hebben een paar uur niets te doen. Ginny Mooy zit nog steeds in mijn hoofd en als het hotel onverwachts weer stroom heeft Google ik haar op mijn laptop. Tot mijn grote verrassing schrijft ze op haar website dat ze alweer een tijdje terug is in Sierra Leone, haar heimwee was te groot.
Naar wie ze precies heimwee had, blijkt als we doorklikken naar haar weblog. Daar staat een afbeelding van een echo met een kleine baby in een buik. Het is de buik van Ginny, ze blijkt zwanger van Lansana, de ex-kindsoldaat die haar met andere kindsoldaten in contact bracht.
Goudgebruinde dame
We vergeten even het Tribunaal en via haar uitgever komen we met Ginny in contact. Ze logeert toevallig op dat moment in Freetown. In een jeugdhotel. Normaal gesproken woont ze, samen met Lansana in Bo, een plaats vijf uur rijden vanaf de hoofdstad. In een soort hut, vertelt ze later, zonder voorzieningen; geen water en geen stroom. In Freetown ontvangt ze ons op haar kamer. Een mooie goudgebruinde dame in een hippe kleurige zomerjurk, die je eerder verwacht in het centrum van Amsterdam dan op de stoffige zandwegen van Sierra Leone. Lansana ligt op bed met zijn laptop, hij is ruim tien jaar jonger dan Ginny en heel lief en zorgzaam voor zijn Nederlandse vriendin.
Bevallen
Ginny is een trotse aanstaande moeder. Ze heeft geen idee hoe haar leven zich verder ontwikkelt. In de eerste weken van haar zwangerschap dacht ze nog dat ze met een baby onder haar arm haar onderzoek naar kindsoldaten in de rest van Afrika zou voortzetten. Nu ze een paar maanden verder is, weet ze dat niet meer zo zeker. Ze wil in elk geval in Nederland bevallen. In Sierra Leone sterft één van de zes babies al bij de bevalling. Lansana gaat mee, maar hij zal na een paar maanden weer terug moeten. Zo makkelijk impoorteer je een Afrikaan tegenwoordig niet naar Nederland. Ginny denkt dat ze daarom ook teruggaat naar Sierra Leone, al is het moeilijk om je kind daar gezond groot te brengen.
Drugs
Is het geen raar idee om zwanger te zijn van een ex-kindsoldaat ? "Natuurlijk heb ik daar wel over nagedacht", zegt Ginny. "Maar Lansana vocht zelf niet mee. Hij deed de administratie van een rebellengroep. Natuurlijk ben je dan ook onderdeel van een groep die moordt en plundert. Maar ik geloof dat mijn onderzoek erg duidelijk maakt dat al deze jongens gedwongen zijn, wie weigerde werd zelf vermoord. Bovendien werden drugs toegediend om de jongens tot een soort willoze verslaafden te maken."
Moordjongens
Op 20 april is Ginny even in Nederland. Ze presenteert dan haar nieuwe boek 'Moordjongens', een kinderboek voor jongeren vanaf 12 jaar. Over kindsoldaten die moorden, maar die voor Ginny in alle betekenissen van het woord Moordjongens zijn. Wij maken in Sierra Leone, tussen de bedrijven van het Tribunaal door, een reportage over haar. We spreken over haar fascinatie voor de kindsoldaten, we filmen haar als ze met Lansana verliefd door de lawaaiige straten van Freetown loopt en als ze, op een rustige plek bij het strand , een van de jongens interviewt die ook voorkomt in haar boek.
Het is een scène die ik niet snel zal vergeten. Een jonge jongen die vertelt over vechten, schieten en doden. Een mooie Nederlandse vrouw die hem met zachte stem aanspoort om te vertellen. Op de achtergrond de zwarte minnaar die zijn vriendin zo nu en dan een glaasje dietcoke brengt. En dit alles tegen de meest vreedzame achtergrond die ik me kan voorstellen, een helblauwe hemel boven een kabbelende zee en een uitgestorven strand.
Zwanger van een kindsoldaat, zaterdag 18 april in NOVA
Naar boven