Dit is het NOVA-archief. Vind en bekijk de NOVA-reportages, dossiers, en opinie-artikelen.

Jan Kees de Jager: morele vragen rond een benoeming

22 FEB 07

Philomena Bijlhout heeft het record. Een paar uur na haar aantreden als staatssecretaris, was het al met haar gedaan.

Een leugentje over haar banden met Desi Bouterse in een ver verleden deed haar tijdens de kabinetsformatie in 2002 de das om.

Charles Schwietert hield het iets langer vol. In 1982 mocht hij zich drie dagen lang staatssecretaris van Defensie noemen. Ook hij moest een leugentje over zijn curriculum vitae bekopen met direct ontslag. Zonder afgeronde studie mag je je nu eenmaal geen doctorandus noemen.

Roel in 't Veld is de schlemiel onder de bewindslieden die vielen over hun eigen verleden. Door PvdA-leider Wim Kok binnengehaald als 'kwaliteitsimpuls', moet hij tien dagen na zijn benoeming op Onderwijs weer het veld ruimen. Hij had in zijn functie van hoogleraar teveel bijbaantjes gehad, althans naar de smaak van zijn partijleider die eerder de vloer had aangeveegd met bijklussende professoren. Zijn aftreden had dan ook meer te maken met de geloofwaardigheid van Wim Kok dan met de begane zonde. Wie een zetel op het Haagse pluche begeert, dient te voldoen aan hoge morele eisen.

Meer dan een Kamerlid wordt een kandidaat-minister of staatssecretaris onder de microscoop gelegd, om begrijpelijke redenen. Wie het land regeert mag nu eenmaal geen ander belang dienen dan dat van het land, en heeft bovendien een voorbeeldfunctie.

Onderdeel van de benoemingsprocedure is dan ook een screening, die vuiltjes uit het verleden aan het licht moet brengen. Een strafblad bijvoorbeeld, of geknoei met belastingen. Ook moeten de kandidaten afstand doen van financiële en zakelijke belangen die de schijn van belangenverstrengeling kunnen wekken - vooral de bewindslieden op Financiën kunnen zich op dat vlak niets permitteren: zelfs het bezit van aandelen in openbare beleggingsfondsen is voor hen taboe.

Bij NOVA gaat dan ook een alarmbel rinkelen als op 15 februari de tip binnenkomt over problemen rond de afdracht van pensioenpremies bij een bedrijf van (dan nog kandidaat-) staatssecretaris Jan Kees de Jager. Dat verhaal blijkt -in essentie- te kloppen. Verzekeraar Nationale Nederlanden bevestigt dat er sprake is van een betalingsachterstand door Codim, dochterbedrijf van het snelgroeiende internetbedrijf ISM van De Jager en zijn compagnon Karel van der Woude. De woordvoerder van Nationale Nederlanden maakt ook gewag van diverse aanmaningen.

Hier lijkt sprake van een potentiële bom onder de benoeming van de beoogde bewindsman. Het lange tijd niet afdragen van wel ingehouden pensioenpremies is in strijd met de pensioen- en spaarfondsenwet, zo blijkt ons na raadpleging van een aantal pensioendeskundigen.

Als NOVA ISM om commentaar vraagt, verwijst de woordvoerder ons al snel door naar het CDA, de partij van De Jager. Er is niets aan de hand, meldt de voorlichter. Het in 2004 overgenomen Codim valt juridisch niet onder De Jager, maar onder zijn compagnon Van der Woude. Bovendien zou de schuld van de problemen geheel liggen bij Nationale Nederlanden.

Ook ISM meldt later in een verklaring dat de oorzaak van de achterstand in administratief falen van de verzekeraar, die pas in december 2006, na veelvuldig vragen van ISM-zijde, met een rekening is gekomen. Van aanmaningen heeft ISM, dat zich inmiddels garant heeft gesteld voor de betalingen, geen weet.

Duidelijk is dat ISM en het CDA het vuiltje snel proberen weg te werken. Nog diezelfde avond maakt ISM het achterstallige premiebedrag over. Maar ook dat voorkomt niet dat NOVA de kwestie toch in de openbaarheid brengt. Als woordvoerder schuift het bedrijf de huisadvocaat naar voren, die laat weten dat De Jager, hoewel niet verantwoordelijk voor Codim, zich juist man van normen en waarden heeft getoond. Immers; hij had het in Eindhoven gevestigde Codim ook failliet kunnen laten gaan en dan waren de werknemers heel wat slechter af geweest.

Maakt NOVA zich druk om een futiliteit? Het zou kunnen. Maar vooralsnog zijn er teveel ongerijmdheden en onjuistheden om de conclusie te trekken dat er niets aan de hand is:

1. Nationale Nederlanden en ISM spreken elkaar tegen. Misschien is er sprake van miscommunicatie tussen de twee partijen, maar Nationale Nederlanden wil niet verder op de kwestie ingaan omdat er sprake is van een "klantrelatie",
2. De werkgever is als eerste verantwoordelijk voor het afdragen van ingehouden premies; niet de verzekeraar - zoals de CDA-woordvoerder in eerste instantie beweert,
3. De stelling dat De Jager niet verantwoordelijk is - omdat dochterbedrijf Codim juridisch onder zijn compagnon valt - is niet alleen formalistisch, maar staat ook op gespannen voet met de feiten. Tot juli 2006 was De Jager ook directeur van Codim. De achterstand betreft pensioenafdrachten over heel 2006. Bovendien, zo melden diverse bronnen, is de loonadministratie van Codim bij ISM ondergebracht. Dat blijkt ook uit de verklaring van ISM dat de financiële afdeling van het moederbedrijf in Rotterdam zich met de kwestie bezighield. Die valt onder directe verantwoordelijkheid van De Jager.

Jan Kees de Jager - zijn partij spreekt liefkozend van de Nederlandse Bill Gates - is niet zomaar een CDA'er. Hij diende zijn partij als penningmeester en symboliseert nu, als staatsecretaris van Financiën, dat een 'christelijk-sociaal' kabinet geen vijand is van ondernemend Nederland. Maar dat kan geen reden zijn dergelijke 'futiliteiten' weg te wuiven of met de mantel der liefde te bedekken. Het CDA zou er goed aan doen volledige opheldering te verschaffen over de pensioenenkwestie. Al is het maar ter nagedachtenis aan de gesneefde bewindslieden Bijlhout, Schwietert en In 't Veld. De geschiedenis leert dat de kiezer recht heeft op die duidelijkheid. Zonder aanzien des persoons.

Aanvulling

Dat het bedrijf van De Jager zich schuldig heeft gemaakt aan het niet afdragen van wel ingehouden pensioenpremies blijkt zonneklaar uit het vonnis van de kantonrechter in Eindhoven, die zich op 27 februari uitspreekt over het ontslag van een aantal werknemers van Codim.

De kantonrechter stelt dat Codim zich "kwetsbaar heeft gemaakt voor de verdenking van verduistering" door de premies niet af te dragen zonder dat schriftelijk te melden - zoals wettelijk is voorgeschreven.

Daardoor hebben de werknemers niet de kans gekregen hun pensioenaanspraken tijdig veilig te stellen, terwijl Codim wel is "gaan dreigen met haar mogelijke faillissement", aldus het vonnis. "De verhaalbaarheid van de vorderingen door Nationale Nederlanden en/of de betrokken werknemers is niet zeker meer".

Dat een faillissement is overwogen, blijkt uit het verweer van Codim zelf. "Vooralsnog is door de aandeelhouders niet tot een dergelijke aanvraag besloten, maar hebben zij er, geheel onverplicht, mee ingestemd de salarissen tot en met de maand februari bij te storten", zo staat in het vonnis te lezen. Bovendien is de directie "in overleg met de aandeelhouders omtrent de achterstand voor wat betreft de pensioenpremies".

Dat bevestigt ook de persoonlijke betrokkenheid van De Jager, één van de twee aandeelhouders van ISM en Codim. Opmerkelijk detail: de achterstallige premies zijn inmiddels aan Nationale Nederlanden overgemaakt. De aandeelhouders besloten daartoe op 15 februari, direct na de rechtszitting in Eindhoven en kort voor de NOVA-uitzending van die dag.


 

Tags:
 

Extra Informatie

  •  
  •  

Het NOVA Archief

Vind en bekijk de reportages die zijn uitgezonden in NOVA in het NOVA-archief.

NOVA Archief